હરપ્રીત કૌરનું આજે લગ્ન હતું. ભાવિ પિયા સાથે ડોર બાંધવામાં હવે માત્ર ત્રણ જ કલાક બાકી હતા. હરપ્રીત મનમાં ઇન્દ્રધનુષી સ્વપ્નો નિહાળી રહી હતી. લુધિયાણાના સુપ્રસિદ્ધ ર્સ્ટિંલગ રિસોર્ટમાં લગ્નમંડપ સજાવવામાં આવ્યો હતો. મમ્મીએ કહ્યું : “બેટા! જલ્દી તૈયાર થઇ જા. બ્યુટીપાર્લરમાં સમય લાગશે.”

“હા, મમ્મીજી! ચાલો. હું તૈયાર છું.” : કહેતાં હરપ્રીત કૌરે તેની સખીઓ સાથે ઇનોવા કારમાં બેસી ‘આશા હેર એન્ડ કેર’ નામના સલૂન-બ્યૂટીપાર્લર પહોંચી. સલૂનના સંચાલક સંજીવ ગોયેલે મેકઅપ શરૃ કર્યો. સવારે બરાબર નવ વાગે એક યુવક પાર્લરમાં પ્રવેશ્યો. એણે મોં પર રૃમાલ બાંધી રાખ્યો હતો. તેના હાથમાં કોલ્ડડ્રીંકસની લીલા કલરની પ્લાસ્ટિકની બોટલ હતી. તે સીધો હરપ્રીતકૌર પાસે પહોંચી ગયો. સંજીવ ગોયેલ સમજ્યા કે દુલ્હનનો કોઇ સંબંધી પાર્લરની ચેરમાં બેઠેલી હરપ્રીત માટે કોલ્ડ ડ્રીંક લઇને આવ્યો છે. હરપ્રીત કૌર તેને જોઇ રહી. કોઇ કાંઇ સમજે તે પહેલાં અજાણ્યા યુવકે કોલ્ડડ્રીંકની બોટલમાં ભરેલુ તરલ પ્રવાહી હરપ્રીતકૌરના ચહેરા પર ઢોળી દીધું, અને બોટલ ત્યાં ફેંકી તે ભાગી ગયો.

હરપ્રીત કૌર એકદમ ચીસો પાડવા લાગી. તેના ચહેરા પરથી ધૂમાડા ઊઠી રહ્યા હતા. તેની પર તેજાબ ઢોળી દેવામાં આવ્યો હતો. તેજાબ છેક ગળા સુધી પ્રસરી ગયો હતો. બ્યુટીપાર્લરના માણસો અજાણ્યા યુવકને પકડવા બહાર દોડયા પરંતુ એ શખસ મારુતિ ઝેન કાર લઇ ભાગી ગયો.

હરપ્રીત કૌરને બેહદ નાજુક હાલતમાં હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવી. તે તડપી રહી હતી. તેની હાલત ગંભીર હોઇ આઇસીયુમાં દાખલ કરવામાં આવી. ઘટના પણ બેહદ ગંભીર હોઇ પોલીસે ઉચ્ચ અધિકારીઓની એક ટીમને તપાસ સોંપી. શહેરમાં આ અગાઉ પણ ચાર-પાંચ યુવતીઓ પર તેજાબ ફેંકવામાં આવ્યો હતો. હરપ્રીતકૌર ૫૦ ટકા કરતા વધુ દાઝી ગઇ હતી.

પોલીસે તપાસ શરૃ કરી. પહેલી નજરમાં મામલો પ્રેમ સંબંધી લાગ્યો પરંતુ સવાલ એ હતો કે હરપ્રીતકૌર પર તેજાબ ફેંકવાવાળો અજાણ્યો શખસ કોણ હતો જેણે લગ્નના થોડા કલાક પહેલાં જ ખુશીને માતમમાં બદલી નાંખી. પોલીસે બ્યુટીપાર્લર જઇ તપાસ શરૃ કરી. સદભાગ્યે બ્યુટીપાર્લરની અંદર અને બહાર સીસીટીવી કેમેરાજ લાગેલા હતા. સીસીટીવી કેમેરામાં ઝડપાયેલા ફૂટેજમાં એક શખસ દેખાયો પણ તેણે ચહેરા પર રૃમાલ બાંધી રાખ્યો હતો, પરંતુ તેની મારુતિકારનો નંબર દેખાતો હતો. પોલીસે કારના નંબરની તપાસ કરી પરંતુ એ નંબર પણ બનાવટી નીકળ્યો.

પોલીસે હવે હરપ્રીતકૌરની માતા દેવિન્દર કૌર સાથે પૂછપરછ કરી એમણે કહ્યું : હા, મારી દિકરીની શાદી નક્કી થઇ તે પછી અમારા ઘેર ફોન પર ધમકીના ફોન આવતા હતા. ફોન પર અમને કહેવામાં આવતું હતું કે, તમારી છોકરીનું લગ્ન એ છોકરા સાથે ના કરો. હરપ્રીત કૌરનું લગ્ન થવાનું હતું એ યુવકનું નામ નીલમ છે.”

પોલીસને લાગ્યું કે, આ એકતરફી પ્રેમનો કિસ્સો લાગે છે. કોઇ યુવક હરપ્રીત કૌરને એકતરફી પ્રેમ કરતો હોવો જોઇએ. એ પછી પોલીસ ફરી આશા હેર એન્ડ કેર નામના બ્યુટીપાર્લર પહોંચી. પોલીસ એ શોધવા માંગતી હતી કે ઘટનાને અંજામ આપવાવાળી વ્યક્તિને કેવી રીતે ખબર પડી કે હરપ્રીત કૌર અમુક જ સમયે આ બ્યુટીપાર્લર આવવાની છે. પોલીસ બ્યુટીપાર્લરના સંચાલકને પૂછયું : હરપ્રીત કૌરના મેકઅપ માટે કોણે બુકીંગ કરાવ્યું હતું અને બીજા કોના કોના ફોન આવ્યા હતા?”

બ્યુટીપાર્લરના સંચાલકે કહ્યું : ‘હરપ્રીત કૌરના પરિવારે બુકિંગ કરાવ્યું હતું પરંતુ એક મહિલાના ફોન પણ અવારનવાર આવતા હતા તે વારંવાર પૂછતી હતી કે ‘હરપ્રીત કૌર મેકઅપ માટે ક્યારે આવવાની છે?’

પોલીસે ઇન કમિંગ કોલ્સની ડિટેઇલ્સ લીધી. હરપ્રીતકૌર માટે ફોન કરનાર મહિલાનો ફોન નંબર શોધી તેનું સરનામું પણ ટેલિફોન કંપની પાસેથી મેળવી લીધું. હરપ્રીત કૌર માટે પૂછપરછ કરનાર મહિલાનું નામ અમિતા હતું. તે પતિયાલા રહેતી હતી. પોલીસે એક ટીમ પતિયાલા મોકલી અને અમિતાને તેના ઘરમાંથી જ પકડી લીધી. શરૃઆતમાં તો એણે કાંઇપણ કહેવા ઇન્કાર કર્યો પરંતુ પોલીસે મનોવૈજ્ઞાાનિક રીતે કડકાઇથી પૂછપરછ કરી તો ખબર પડી કે, હરપ્રીતકૌર પર તેજાબ ફેંકાવવાવાળી માસ્ટર માઇન્ડ અમિતા હતી.

અમિતાએ તેજાબ કેમ ફેંકાવરાવ્યો તે કારણ પણ રસપ્રદ છે. અમિતાને હરપ્રીત કૌર સાથે કોઇજ દુશ્મનાવટ નહોતી. હકીકત એ હતી કે હરપ્રીત કૌરનું લગ્ન જે યુવક સાથે થવાનું હતું તે યુવક-નીલમની અમિતા સગી ભાભી હતી.

વાત જાણે એમ હતી કે હરપ્રીત કૌરની સગાઇ સરદાર રણજીતસિંહના પુત્ર નીલમ સાથે ગોઠવવામાં આવી હતી. આ સગાઇ બાદ કેટલાક અજાણ્યા લોકોના ફોન બંને પરિવારોના ઘેર આવવા લાગ્યા હતા. એ ધમકીઓની પરવા કર્યા વિના બંને પરિવારોએ નીલમ અને હરપ્રીત કૌરના લગ્ન માટે આગળ વધવા નિર્ણય કર્યો હતો પરંતુ લગ્નના થોડા કલાક અગાઉ જ નવવધૂ પર તેજાબ ફેંકવામાં આવ્યો. પોલીસે અમિતાની પૂછપરછ શરૃ કરી તો એક દિલચશ્પ કહાણી બહાર આવી.

અમિતા લુધિયાણામાં રહેતા સોહનસિંહની પુત્રી હતી. અમિતા બચપણથી મહત્ત્વાકાંક્ષી અને સ્વચ્છંદી હતી. તે ખૂબસુરત પણ હતી. લગ્ન પહેલાંથી જ કેટલાયે યુવકો સાથે તેના સંબંધ હતા. તે ઝઘડાળુ અને જિદ્દી પણ હતી. તેણે પોતાની મરજીથી સરદાર રણજીતસિંહના મોટા પુત્ર તરનજીત સિંહ સાથે લગ્ન કર્યુ ંહતું. નીલમ તેનો દિયર થતો હતો. તરનજીત અને તેના પિતા પાસે કરોડોની સંપત્તિ હતી. લગ્નના થોડા દિવસમાં જ અમિતાને ખબર પડી કે પતિ પૈસાદાર છે પરંતુ શરીર સુખ આપી શકવા સમર્થ નથી. થોડા દિવસો બાદ બધું ઠીક થઇ જશે પણ એમ થયું નહીં. અમિતા કામુક સ્ત્રી હતી. થોડા જ દિવસોમાં ઘરમાં ઝઘડા શરૃ થઇ ગયા. માત્ર કરોડોની સંપત્તિની તે માલિકણ હોવાથી હજુ તે એ જ ઘરમાં રહેતી હતી.

થોડા જ વખતમાં તરનજીત સિંહને ખ્યાલ આવી ગયો કે તેની પત્ની અમિતાને બીજા કેટલાક પુરુષો સાથે પણ અનૈતિક સંબંધો છે. વળી તે ઘરની બહાર જ વધુ સમય રહેતી હતી. ઝઘડો વધી ગયો. વાત આગળ વધતાં મામલો કોર્ટમાં ગયો. કોર્ટે છૂટાછેડા મંજૂર રાખ્યા. અમિતા ૭૪ લાખ રૃપિયા રોકડા અને બંગલો લઇ તેની ઇચ્છા વિરુદ્ધ છૂટી થઇ. અમિતા પૂરી સંપત્તિ પર આધિપત્ય જમાવવા માંગતી હતી પરંતુ કોર્ટે કહ્યું કે, સરદાર રણજીતસિંહની સંપત્તિમાં અમિતાના પતિ તરનજીત ઉપરાંત તેનો ભાઇ નીલમ પણ ભાગીદર-હિસ્સો ધરાવે છે તેથી બધી સંપત્તિની અડધી સંપત્તિ અમિતાને આપી ના શકાય. આ કારણથી અમિતા ભારે ગુસ્સા સાથે છૂટી થઇ. અલગ રહેવા લાગી હતી.

એક દિવસ તેને ખબર પડી કે તેના પૂર્વ દિયર નીલમનું હરપ્રીતકૌર સાથે લગ્ન થવાનું છે. આ સમાચાર મળતાં જ તેને સનક ચડી ગઇ. છૂટાછેડા પછી પણ તેને જે અનેક લોકો સાથે સંબંધ હતા તેમાં એક પલવિન્દર હતો. પલવિન્દર અપરાધી વૃત્તિ વાળો માણસ હતો. અમિતાએ પલવિન્દરને કહ્યું : ‘મારે મારા સાસરિયા સાથે બદલો લેવો છે. મારા દિયર નીલમની શાદી છે.’

પલવિન્દેર વ્હિસ્કી પીતાં પીતાં કહ્યું : ‘તું કહે તો નીલમને ઉડાવી દઉં.’

‘ના’ અમિતા બોલી : ‘મારે નીલમને કાંઇ કરવું નથી. હું મારા સાસરિયાના ઘરમાં શહેનાઇ વાગતી જોવા માંગતી નથી. તું નીલમને કાંઇ ના કર પણ તેની થનાર પત્ની હરપ્રીતકૌરના ચહેરાની સુંદરતા ખતમ કરી નાખ. એના ચહેરા પર તેજાબ ફેંક. બસ,આટલુ પૂરતુ છે. હરપ્રીત કૌરનો બેડોળ ચહેરો જોઇ નીલમ પરણશે નહીં. લગ્ન અટકી જશે. એ પછી એ પરિવારને બીજો કોઇ છોકરી નહીં આપે. મને મારા સાસરિયાના પરિવારની તમામ મિલકતમાં અડધો ભાગ જોઇએ છે તેથી ન તો મારા પૂર્વ પતિને પરણવા દઇશ કે ન તો મારા દીયરને. એ પરિવારને વાંઝિયો રાખીશ તો જ મારા આત્માને પણ શાંતિ મળશે. અને એક દિવસ મારા પતિ અને દીયરની મિલકતમાં હું અડધો અડધ ભાગ માંગવા હકદાર બનીશ.’

અમિતાના પ્રેમી પરવિન્દર સિંહે રૃ. ૧૦ લાખમાં હરપ્રીત કૌર પર નાંખવાની સોપારી લીધી. સવા લાખ રૃપિયા એડવાન્સ પણ લીધા. પલવિન્દરે તેની પ્રેમિકા અમિતાને યોજનાને અંજામ દીધો અને તેના પિત્રાઇ ભાઇ સનીને ચહેરા પર રૃમાલ બાંધી તેજાબ ફેંકવા મોકલ્યો. હરપ્રીત કૌર દાઝી ગઇ, પરંતુ અમિતાની ધરપકડ બાદ પલવિન્દર પણ ઝડપાયો. સની પણ ઝડપાયો પરંતુ હરપ્રીતકૌર કે જેનો આ મામલામાં કોઇ જ દોષ નહોતો તેણે ૨૦ દિવસ બાદ હોસ્પિટલમાં જ દમ તોડી લીધો.

કેવી ખતરનાક સ્ત્રી?

દીયરને કુંવારો રાખવા એક ભાભી એ તેના દીયરની થનાર વાગ્દત્તાની જિંદગીને ખતમ કરી નાંખી. કેરમની રમત યાદ છે ને! બાજુમાં પડેલી કૂકરીને મારવા જોમેટ્રીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે! અમિતા એ પણ એવું જ કાંઇ કર્યું.

ફરી એક વાર ગુજરાતમાં નવા શૈક્ષણિક સત્રનો મંગલ પ્રારંભ થઈ ગયો છે. એ પહેલાં ઉચ્ચતર અભ્યાસક્રમો, કોલેજો અને વિશ્વવિદ્યાલયોનાં પરિણામો આવી ગયાં. ઘણાં નાપાસ થયાં. ઘણાંના માર્ક્સ ધાર્યા પ્રમાણે ન આવ્યા. ઘણા નિરાશ થયા.

જેઓ ૯૦ ટકા કરતાં વધુ ગુણ મેળવે છે, તેઓ જ સુખ, સમૃદ્ધિ અને ઉચ્ચતમ પદો પ્રાપ્ત કરે છે, એવું નથી. તેઓ માત્ર ચૂંટણી જ જીતે છે, તેઓ જ ભારતના ભાગ્યવિધાતા બને છે તેવું નથી. ગાંધીજી, સરદાર, જવાહરલાલ નહેરુ, ઇંદિરા ગાંધી, રાજીવ ગાંધી, અટલ બિહારી વાજપેયી, મોરારજી દેસાઈ, ચૌધરી ચરણસિંહ, દેવગૌડા કે નરેન્દ્ર મોદીને કદીયે પરીક્ષાઓમાં ફર્સ્ટક્લાસ માર્ક્સ આવ્યા નહોતા. ગાંધીજી ભણતા હતા ત્યારે કદીયે તેમની તસવીર શ્રેષ્ઠ પરિણામ માટે કોઈ અખબારમાં છપાઈ નહોતી. તેમના અક્ષરો પણ ગરબડિયા હતા છતાં તેઓ ભારતના રાષ્ટ્રપિતા કહેવાયા. અમદાવાદના ડો. વિક્રમ સારાભાઈ તો પિતા અંબાલાલ સારાભાઈની’રીટ્રીટ’ બંગલામાં ચાલતી ઘરશાળામાં ભણ્યા હતા. તેમ છતાં તેઓ દેશના મહાન વિજ્ઞાાની અને ભારતના અણુપંચના અધ્યક્ષ પણ બન્યા હતા. તેમનાં બહેન લીના મંગલદાસ પણ એવી જ ઘરશાળામાં ભણ્યાં હતાં છતાં ગુજરાતનાં શ્રેષ્ઠ કેળવણીકાર બન્યાં.’શ્રેયસ’ જેવી નવતર પ્રયોગવાળી શાળાની સ્થાપના કરી. લીનાબહેને તો મહાકવિ હોમરની કૃતિ ‘ઈલિયડ’નું ગુજરાતીમાં ભાષાંતર કર્યું છે.

એ લોકો શું કહે છે?

સીબીએસ અને વાયકોમના ચેરમેન સમર રેડસ્ટોન કહે છેઃ “સફળતાની ઉપર સફળતાની ઈમારત ચણાતી નથી. નિષ્ફળતાના ભંગાર પર જ સફળતાની ઈમારત ચણાય છે. ઘણી વાર તો દુર્ઘટના પછી જ જીત થાય છે. યાદ રાખો કે નિષ્ફળતા બે રીતે મળે છે. એક તો આગળ વધવાથી અને બીજું આગળ ન વધવાથી અર્થાત્ નિષ્ક્રિય રહેવાથી.” એપલ કોમ્યુનિકેશન્સના સ્થાપક સ્ટીવ જોબ્સ કહે છેઃ “તમારો સમય મર્યાદિત છે. બીજાના અભિપ્રાયને મહત્ત્વ આપવાનું બંધ કરી દો. અન્યના વિચારોના કોલાહલને તમારા અંતરાત્માના અવાજ પર હાવી થવા ન દો. તમારા આત્માના અવાજને અનુસરો. તમે જ તમારી જાતને તારી શકો. તમારા કામના પ્રેમમાં પડી જાવ મજા આવશે.” ઓરેકલના સ્થાપક લેરી એલિસન કહે છેઃ “સફળતાની આડે આવે તેવી બધી જ નિર્બળતાઓ મારામાં હતી.”

નિષ્ફળતા પર સફળતાની ઈમારત ચણનારાં કેટલાંક નક્કર ઉદાહરણો આ રહ્યાં.

વિમાનની શોધ કરનાર રાઈટ બ્રધર્સ ડિપ્રેશન જેવી કાયમી પારિવારિક માંદગીના દર્દીઓ હતા. ૧૯૦૦ની સાલમાં તેમણે સાઇકલની દુકાન શરૂ કરી હતી અને પછી વિમાન ઉડાડવાના પ્રયોગો કર્યા હતા. વર્ષો સુધી તેમણે વિવિધ યંત્રો અને ગ્લાઇડર્સની મદદથી વિમાન ઉડાડવાના નિષ્ફળ પ્રયોગો કર્યા હતા. છેક તા.૧૭મી ડિસેમ્બર, ૧૯૦૩ના રોજ તેઓ ક્રિટી હોક, કેલિફોર્નિયા ખાતે પ્રથમ વિમાન ઉડાડી શક્યા હતા. આજે પણ તેમણે શોધેલી થ્રી એક્સિસ કંટ્રોલ સિસ્ટમનો ઉપયોગ થાય છે. દરેક નિષ્ફળ પ્રયોગોએ તેમનો ઉત્સાહ વધાર્યો હતો.

બ્રિટનના પૂર્વ વડાપ્રધાન વિન્સ્ટન ચર્ચિલ કહે છેઃ “સફળતા એ એક એવી ક્ષમતા છે જે એક નિષ્ફળતાથી બીજી નિષ્ફળતા તરફ ઉત્સાહ ઘટાડયા વિના આગળ લઈ જાય છે.” વિન્સ્ટન ચર્ચિલ સ્કૂલમાં છઠ્ઠા ધોરણમાં નાપાસ થયા હતા. બે વખત ઈંગ્લેન્ડના વડાપ્રધાન બન્યા હતા, પરંતુ ૧૯૨૯થી ૧૯૩૩ના સમયમાં તેઓ રાજનીતિમાંથી ફેંકાઈ ગયા હતા. ૧૯૪૫માં પણ ચૂંટણી હારી ગયા હતા. એ પછી હ્ય્દયરોગના અનેક હુમલા છતાં ૧૯૫૧માં ફરી ચૂંટાયા હતા અને બ્રિટનના વડાપ્રધાન બન્યા હતા. ૧૯૫૫માં તેમને તેમના પુસ્તક ‘ધી સેકન્ડ વર્લ્ડ વોર’ પુસ્તક માટે નોબેલ પ્રાઈઝ મળ્યું હતું.

મિકી-માઉસ જેવાં પાત્રોનાં સર્જક વોલ્ટ ડિઝનીને તેમના જીવનમાં સફળતા પહેલાં અનેક નિષ્ફળતાઓ મળી હતી. શરૂઆતમાં તેઓ એક અખબારમાં નોકરી કરતાં હતા. અખબારના તંત્રીએ તેમને કલ્પના અને નવા વિચારોના અભાવવાળી વ્યક્તિ કહી નોકરીમાંથી કાઢી મૂક્યા હતા. તે પછી તેમણે કેટલાંયે ધંધા કર્યા. એ બધાં જ નિષ્ફળ ગયા અને તેઓ દેવાદાર બની ગયા. એક દિવસ તેમને એનિમેશન ફિલ્મ બનાવવાનો વિચાર આવ્યો. તેમણે ‘સ્નો વ્હાઈટ એન્ડ ધી સેવન ડ્વાર્ફસ’ ફિલ્મ બનાવી. કોઈ વિતરક તેને ખરીદવા તૈયાર નહોતો. એ ફિલ્મ ભારે ડિસ્કાઉન્ટ સાથે છબીઘરોમાં રજૂ થઈ અને એક ઇતિહાસ રચાઈ ગયો. વોલ્ટ ડિઝનીની કંપનીનું સામ્રાજ્ય આજે ૧૦૨.૨૫ બિલિયન ડોલરનું છે.

અમેરિકન સિનેમામાં દંતકથા ગણાતા સિડની પોઈટર જ્યારે ૧૭ વર્ષની વયના હતા ત્યારે ન્યૂ યોર્કમાં ગંદકી સાફ કરનાર મજદૂર હતા. એ વખતે તેઓ બસ ર્ટિમનલના ટોઇલેટમાં સૂઈ જતા. એ પછી અમેરિકન લશ્કરમાં પણ મજદૂર તરીકે જ જોડાયા. ફરી ન્યૂ યોર્કના હાર્લેમ વિસ્તારમાં ગંદકી સાફ કરવાનું કામ કર્યું. એમનો પહેલો ઓડિશન ટેસ્ટ લેવાયો ત્યારે કાસ્ટિંગ ડાયરેક્ટરે તેમને કહ્યુંઃ “અમારા લોકોનો સમય બગાડવાના બદલે બહાર જઈ ડિશો ધોવાનું કામ કેમ કરતો નથી?” એ પછી સિડની પોઈટરે અભિનયમાં પોતાની ક્ષમતા વધારવા અને ભાષાશુદ્ધિ માટે પ્રયાસો શરૂ કર્યા. બીજા પ્રયાસે તેમને સફળતા મળી. બ્રોડવે પ્રોડક્શનમાં તેમને નાનકડો રોલ મળ્યો તેની અદ્ભુત સરાહના થઈ. ૧૯૬૩માં ‘લીલીર ઓફ ધી ફીલ્ડ’ નામની ફિલ્મમાં શ્રેષ્ઠ અભિનય માટે ઓસ્કર એવોર્ડ મેળવનાર તેઓ પહેલા અશ્વેત અભિનેતા હતા.

વિશ્વના સર્વશ્રેષ્ઠ બાસ્કેટબોલ ખેલાડી તરીકે નામના પામેલા માઈકલ જોર્ડન સ્કૂલમાં ભણતા હતા ત્યારે સ્કૂલની બાસ્કેટ બોલ ટીમમાંથી બહાર ફેંકી દેવામાં આવ્યા હતા. એમણે ઘણી વાર કહ્યું હતું કે, “I have missed ૯૦૦૦ shots in my career. I have lostalmost ૩૦૦ games on ૨૬  occasions, I have been entrousted to take the game winning shots and I missed. I have failed over and over and over again in my life. and that is why I succeeded.”

અકિઓ મોરિતાએ ધંધાની શરૂઆત કરી ત્યારે તેમણે સૌથી પહેલાં રાઈસકૂકર બજારમાં મૂક્યું હતું. જે એક નિષ્ફળ પ્રોડક્ટ હતી. માંડ ૧૦૦ કૂકર્સ વેચાયાં હતાં અને કેટલાંકના પાર્ટ્સ તો રાંધતી વખતે જ બળી ગયા હતા. આ ઘોર નિષ્ફળતા પછી અકિઓ મોરિતાએ અને તેમના ભાગીદારોએ નિષ્ફળતાથી હતાશ થવાના બદલે તેમણે નવાં ઉત્પાદનો માટે એક નવી જ કંપની ઊભી કરી જે આજે વિશ્વભરમાં ‘સોની કોર્પોરેશન’ તરીકે ઓળખાય છે. સોની કોર્પોરેશન મલ્ટિ બિલિયન ડોલરની કંપની છે.

નિષ્ફળતાઓના પાયા પર સફળતાની ઈમારત ચણાય છે. નિષ્ફળતાથી નિરાશ ન થાવ. હતાશા ખંખેરી નાંખો અને નવાં કામ માટે સજ્જ થાવ, સફળતા જરૂર મળશે.