મેનકા, મણિશંકર ઐય્યર અને કુમાર વિશ્વાસે દેશની રાજનીતિને નિમ્નસ્તરે લાવી દીધી છે
લોકસભાની ચૂંટણી આવે તે પહેલાંની રાજનીતિમાં રીતસરનું વાક્યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું છે. દેશના નેતાઓએ હવે ગાળાગાળી કરવાની જ બાકી રાખી છે. મેનકા ગાંધી, મણિશંકર ઐય્યર અને કુમાર વિશ્વાસનાં ઉચ્ચારણોએ તમામ મર્યાદા નેવે મૂકી દીધી છે.
મેનકા ગાંધી છે નહેરૂ- ગાંધી પરિવારનાં, પરંતુ સોનિયા ગાંધી કરતાં વધુ હતાશ લાગે છે. પુત્ર વરૂણને પ્રોજેક્ટ કરવા માટે, અથવા ભાજપના રાષ્ટ્રીય એકમમાં પુત્રને કોઈ મોટો હોદ્દો અપાવવા માટે તાજેતરમાં બોલ્યાં કે, ”રાહુલ ગાંધી ‘ચીડિયા’ છે (પક્ષી) છે. પ્રિયંકા ગાંધીનો કોઈ કરિશ્મા કે ગ્લેમર ચાલવાનાં નથી. ૪૦ ચોરોના અધ્યક્ષ બનવાથી કોંગ્રેસને બચાવી શકાશે નહીં.”
એ વાત સાચી કે કોંગ્રેસ અત્યારે એના સમયકાળની સહુથી વધુ કમજોર પરિસ્થિતિમાં છે, અને ૧૨૫ વર્ષ જૂની પાર્ટી એના અસ્તિત્વની લડાઈ લડી રહી છે, પરંતુ મેનકા ગાંધીએ પહેલી જ વાર એક પારિવારિક મર્યાદા તોડી છે. બીજા નેતાઓ તો ગમે તે બોલે પરંતુ મેનકા ગાંધીએ પોતાના સગા ભત્રીજા, પોતાની સગી ભત્રીજી અને ભાભી માટે જે શબ્દો વાપર્યા છે તે દર્શાવે છે કે ,મેનકા ગાંધીને ભારતીય સંસ્કૃતિ અને મૂલ્યોનું કોઈ જ શિક્ષણ મળ્યું નથી. ભૂતકાળમાં મેનકા ગાંધીના પુત્ર વરૂણે એક કોમના હાથ કાપી નાંખવાની હિંસક વાત કરી હતી, તેમ છતાં તેમને આજ સુધી ભાજપામાં તેને મહત્ત્વનું સ્થાન મળ્યું નથી. બીજી બાજુ આજ સુધી સોનિયા ગાંધી, રાહુલ ગાંધી કે પ્રિયંકા ગાંધીએ કેટલાક નેતાઓ દ્વારા તેમની પર થયેલા વ્યક્તિગત આક્ષેપોનો કોઈને પણ જવાબ આપ્યો નથી. મેનકા ગાંધીએ સોનિયા ગાંધી અને રાહુલ ગાંધી માટે ‘મા-બેટા’ શબ્દ વાપર્યો, પરંતુ ભારતમાં જન્મેલા મેનકા ગાંધી શું એ વાત ભૂલી જાય છે કે, પોતાના પુત્ર વરૂણ, પોતાના જ ભત્રીજા રાહુલ અને પ્રિયંકાના શરીરમાં એક જ રક્ત વહે છે. વળી તેઓ સ્વયં તેમના કાકી છે. પોતાના પુત્ર કે પુત્રી સમાન સંતાનો માટે ‘ચીડિયા’ અને ‘ગ્લેમર’ જેવા શબ્દો વાપરીને તેમણે રાજનીતિને નિમ્ન કક્ષાએ લાવી દીધી છે. લાગે છે કે, મેનકા ગાંધીએ વર્ષો પહેલાં બનેલી ફિલ્મ ‘ઊંચે લોગ’ જોઈ લેવી જોઈએ. પોતાના ભત્રીજા કે ભત્રીજી માટે ‘ચીડિયા’ કે ‘ગ્લેમર’ શબ્દ પ્રયોજવાના બદલે તેમની નીતિઓની ટીકા કરી હોત તો વધુ બહેતર હતું.
ભારતીય જનતા પાર્ટીએ ગાંધી પરિવારનાં જ વહુના મોઢે ગાંધી પરિવાર સામે બકવાસ કરાવ્યા બાદ કોંગ્રેસે તેનો જવાબ મણિશંકર ઐય્યર મારફતે અપાવ્યો. દિલ્હીમાં કોંગ્રેસ મહાસમિતિની બેઠક વખતે મણિશંકર ઐય્યર એક ન્યૂઝ ચેનલ સાથે વાત કરતાં બોલ્યા કે ”નરેન્દ્ર મોદી એ ચા વેચવી હોય તો અહીં આવે, અમે તેમને સગવડ કરી આપીશું. મોદી ૨૧મી સદીમાં તો પી.એમ. કદી બની શકશે નહીં.” મણિશંકર ઐય્યરનું આ વિધાન સિનિયર રાજનીતિજ્ઞાના મોંઢે શોભે તેવું જરા પણ નહોતું. મોદી એમની કિશોરાવસ્થામાં ચા વેચતા હતા અને મહેનત કરીને રોજી કમાતા હતા, કોઈ ચોરી તો કરતા નહોતા ને ! કોઈ સામાન્ય પરિવારના પુત્રના શ્રમ અને સંઘર્ષનો મહિમા કરવો જોઈએ તેના બદલે આવી ટીકા કરીને મણિશંકર ઐય્યરે પોતાનું જ કદ ઘટાડયું છે. સોનિયા ગાંધી, રાહુલ ગાંધી કે પ્રિયંકા ગાંધી બોલતી વખતે હંમેશા ભાષાનો વિવેક રાખે છે, પરંતુ કેટલાંક ખુશામતીયા નેતાઓ ગાંધી પરિવારને ખુશ રાખવા ગમે તે વિધાનો કરે છે.
આમ આદમી પાર્ટીના નેતા અને દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલના પ્રિય સાથી કુમાર વિશ્વાસ એક કવિ છે, પરંતુ અમેઠીમાં જઈ જે ભાષા બોલી રહ્યા છે તે ભાષા કોઈ શિષ્ઠ સાહિત્યકારની કે કવિની નથી. કુમાર વિશ્વાસની ભાષા કોઈ બુદ્ધિમાન રાજનીતિજ્ઞાની પણ નથી. દિલ્હીના પરિણામોથી ગુમાનમાં આવી ગયેલા કુમાર વિશ્વાસને તેમની પાર્ટીએ અમેઠી જઈ રાહુલ ગાંધી સામે ચૂંટણી લડવા મોકલી આપ્યા છે. લોકતંત્રમાં કોઈ ઉમેદવારને ક્યાંયથી પણ ચૂંટણી લડવાનો અધિકાર છે. વર્ષો પહેલા રાજનારાયણસિંહ નામના એક ઉમેદવાર સતત ઈન્દિરા ગાંધી સામે જ ચૂંટણી લડતા હતા, પરંતુ ઈન્દિરા ગાંધી તેમની વિરૂદ્ધ એક હરફ પણ ઉચ્ચારતાં નહોતા. એ રીતે ધરતીપકડ નામના એક મહાશય કાયમ રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ઝંપલાવતા હતા અને હારતા હતા. ઘણાનો ઈરાદો પ્રસિદ્ધિમાં રહેવાનો હોય છે, અને તે માટે તેઓ ગમે તે બોલવા તૈયાર હોય છે. કુમાર વિશ્વાસે અમેઠીમાં સોનિયા ગાંધી અને રાહુલ ગાંધી માટે એક ફિલ્મના નીમ્ન ટાઈટલનો ઉપયોગ કર્યો. કુમાર વિશ્વાસ ક્યા કલ્ચરમાંથી આવે છે એની તો ખબર નથી, પરંતુ કોંગ્રેસના કટ્ટર વિરોધી અટલ બિહારી વાજપેયીએ ભાષાની શાલીનતા કદી ત્યજી નહોતી. સોનિયા ગાંધી અને રાહુલ ગાંધીની ટીકા કરવા માટે ઘણા મુદ્દાઓ હોઈ શકે છે, પરંતુ મુંબઈની ફિલ્મોમાં બોલાતી ભાષાનો પ્રયોગ કરતા કુમાર વિશ્વાસ કેજરીવાલને જ વધુ નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે.
કુમાર વિશ્વાસ પહેલેથી જ વિવાદોમાં ઘેરાયેલા છે. દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમિયાન એક સ્ટિંગમાં ઝડપાયા હતા. એક કાર્યક્રમમાં હાજરી આપવા માટે વિમાનમાં બિઝનેસ કલાસની જ ટિકિટ આપવા માગણી કરી હોવાનો તેમની પર આક્ષેપ થયો હતો. એ આક્ષેપ સાચો હોય તો તેઓ ધરાર આમઆદમી નથી. એ વાત જાણીતી છે કે કુમાર વિશ્વાસ કવિ સંમેલનોમાં જાય છે. ૨૦૦૯માં અમદાવાદમાં યોજાયેલા એક કવિ સંમેલનમાં તેમણે ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીને ‘નીલકંઠ’ તરીકે સંબોધી તેમની પ્રશંસા કરી હતી, અને હવે તેઓ જ મોદીમાં હિંમત હોય તો અમેઠી આવી રાહુલ ગાંધી સામે ચૂંટણી લડે- એવું આહ્વાન આપી રહ્યા છે. તેમનું આ બેવડું વલણ પણ આમઆદમી પાર્ટીની નીતિ સાથે સુસંગત નથી. ખબર પડતી નથી કે કેજરીવાલની એવી તે શું મજબૂરી છે કે, કુમાર વિશ્વાસને પોતાના વિશ્વાસુ સાથી બનાવ્યા છે ? કુમાર વિશ્વાસ કેજરીવાલને ફાયદો કરાવી રહ્યા છે કે નુકસાન તે કેજરીવાલે નક્કી કરી નાંખવાનું છે.
કુમાર વિશ્વાસ અગાઉ પણ લોકોની ધાર્મિક લાગણી દુભાય તેવું બોલી ચૂક્યાં છે. તે માટે તેમને માફી પણ માંગવી પડી હતી, પણ લોકો એમના શબ્દો ભૂલ્યા નથી. ચૂંટણીની તારીખો જાહેર થાય તે પહેલા અમેઠીના મેદાનમાં પહોંચી ગયેલા કુમાર વિશ્વાસ પર ઈંડાં ફેંકાયા છે. તેમની મોટરકાર પર કાળી શાહી ફેંકાઈ છે, છતાં તેમણે ફેંકાફેંકી ચાલુ રાખી છે. કુમાર વિશ્વાસ એ વાત સમજી લે કે, રાજનીતિ એ પુરસ્કાર લઈ શેર શાયરી સંભળાવતા કવિઓનો મંચ નથી. રાજનીતિ એ જનતાના દુઃખ દર્દ સમજવાનો મંચ છે, રાજનીતિ એ લોકોની અપેક્ષાઓ અભિવ્યક્ત કરવાનો મંચ છે. રાજનીતિ એ લોકોની માગણીઓને વાચા આપવાનો અને સત્તા મળે તો એ માંગણીઓ પૂરી કરવાનો મંચ છે. કુમાર વિશ્વાસે લોકસભામાં જવું હોય તો રાષ્ટ્રની સમસ્યાઓને સમજવી પડશે અને તેના ક્યા ઉકેલ તેમની પાસે છે તે વાત લોકોને સમજાવવી પડશે. રાજનીતિમાં શાસકનું પ્રજા પ્રત્યેનું ઉત્તરદાયિત્વ પણ હોય છે. રાજનીતિ એક ગંભીર વિષય છે. રાજનીતિ લોકોને એન્ટરટેઈન કરવાનો વિષય નથી. એન્ટરટેઈન કરવા માટે સલમાનખાન, શાહરૂખખાન, આમીરખાન અને અમિતાભ બચ્ચન છે. કેટરીના કેફ અને માધુરી દીક્ષિત પણ છે. ફિલ્મોમાં ‘દબંગ’ અને રાઉડી રાઠોડ ચાલે, પણ પાર્લામેન્ટમાં નહીં. કુમાર વિશ્વાસે લોકસભામાં જવું હોય તો તેઓ પહેલાં લોકો વચ્ચે ફરે, ક્યાં નાળું બનાવવાની જરૂર છે, ક્યાં રસ્તો બનાવવાની જરૂર છે, કયાં સ્કૂલો બનાવવાની જરૂર છે, કયાં ઉદ્યોગો સ્થાપવાની જરૂર છે, ક્યાં હોસ્પિટલો ઊભી કરવાની જરૂર છે- તેનો પહેલાં અભ્યાસ કરે. તે પછી એ બધા પ્રશ્નો હલ કરવા તેમની પાસે કઈ યોજનાઓ છે, પૈસા ક્યાંથી લાવશે- વગેરે બાબતો લોકોને સમજાવે, કવિતાઓ ગાવાથી લોકોને નાળાં, પુલ, રસ્તા, હોસ્પિટલો, સ્કૂલ કે ઉદ્યોગો મળવાનાં નથી. પરંતુ કવિતામાં મગ્ન આ નવા મસીહાઓને કોણ સમજાવે કે, ‘સિતારોં સૈ આગે આસમાં ઔર ભી હૈ.’
What readers say
Narendra Patel
"Really nice story, "
pinal
"heart touch story. "
pinal
"very nice and heart touch story sir. "
purvi
"હૃદયસ્પર્શી વાત. ઘણા સમય પછી એક સુંદર વાર્તા વાંચી. "
nilehs pandya
"shri dongreji maharaj nijay "