Devendra Patel

Journalist and Author

Author: Smith.Solace

મારા પુત્રએ ભૂલ કરી હોય તો સજા મળવી જ જોઈએ (કભી કભી)

મારા પુત્રએ ભૂલ કરી હોય તો સજા મળવી જ જોઈએ (કભી કભી)ગુલાબો.

સરસ નામ છે, પરંતુ તેનું અસલી નામ ધનવંતરિ છે. તે રાજસ્થાનના કાલબેલિયા એટલે વિચરતી જાતિના સપેરા (મદારી) પરિવારમાં જન્મી છે. ૧૯૬૦માં જન્મેલી ધનવંતરિને ગુલાબો નામ એના પિતાએ આપેલું છે. જન્મના એક કલાક બાદ જ એના પરિવારે ગુલાબોને ધુત્કારી દીધી હતી, પણ એક નિઃસંતાન આન્ટીએ ગુલાબોને ગોદ લઈ લીધી. ગુલાબોનું બચપણ માતા-પિતાની ઉપેક્ષા અને આર્િથક તંગીમાં જ ગુજર્યું.

સપેરા પરિવારમાંથી આવતી હોવાથી ગુલાબો બચપણથી જ સાપ વચ્ચે ખેલતી-કૂદતી મોટી થઈ. ઘરમાં સાપ અને બીન રહેતાં હતાં. બચપણથી જ તે બીનની ધૂન પર નાચતાં શીખી ગઈ.

હવે તે યુવાન બની. યુવાની ખીલી ઊઠતાં જ તેના સપેરા નૃત્યમાં નિખાર આવવા લાગ્યો. નૃત્ય દરમિયાન તેને દેહની અત્યંત સુંદર અંગભંગીમાઓના કારણે તે લોકોના આકર્ષણનું કેન્દ્ર બની ગઈ. ૧૨ વર્ષની ઉંમરે ગુલાબોએ અજમેર જિલ્લાના પુષ્કરમાં આયોજિત ઊંટ મહોત્સવમાં ભાગ લીધો. હજારો દેશી-વિદેશી પર્યટકો સામે તેણે કાલબેલિયા નૃત્ય કરી પોતાની પરંપરાગત કળાનું પ્રદર્શન કર્યું. રાજસ્થાન પર્યટક વિભાગ તરફથી કરવામાં આવેલા ભારે પ્રયાસો બાદ એને ઘરવાળાઓએ સ્ટેજ પરફોર્મન્સની અનુમતી આપી હતી.

પુષ્કરમાં પોતાનો જાદુ બિછાવ્યા બાદ પોતાની નૃત્યકળામાં તેણે પાછું વળીને જોયું નહીં. પુષ્કરની સફળતા બાદ તે જયપુર, દિલ્હી અને તે પછી દુનિયાના તમામ મોટા દેશોમાં એણે તેના કાલબેલિયા ડાન્સથી લોકોને મંત્રમુગ્ધ કરી દીધા.

આ દરમિયાન ૧૯૮૬માં તે વખતના વડા પ્રધાન રાજીવ ગાંધીએ વિદેશોમાં ભારતની છબી સુંદર બનાવવાના હેતુથી ફેસ્ટિવલ ઓફ ઈન્ડિયા સિરીઝ શરૂ કરી હતી. ગુલાબોને આ શ્રેણીમાં ભાગ લેવા નિમંત્રણ મળ્યું. ગુલાબોએ વિદેશમાં ભારતના પરંપરાગત કાલબેલિયા ડાન્સને રજૂ કરી રાજીવ ગાંધી અને સોનિયા ગાંધીનું દિલ પણ જીતી લીધું. એ પછી રાજીવ ગાંધી ગુલાબોને પોતાની બહેન જેવો આદર આપવા લાગ્યા હતા.

હવે ગુલાબોનાં લગ્ન થઈ ગયાં. એ સોહનનાથ નામના એક વ્યક્તિ સાથે પરણી ગઈ. સોહનનાથ કાલબેલિયા સમુદાયમાંથી આવતા નહોતા, પરંતુ પાછળથી તેઓ કાલબેલિયા પરિવારમાં સામેલ થઈ ગયા. લગ્ન બાદ ગુલાબો અને સોહનનાથ જયપુર આવીને શાસ્ત્રીનગરમાં રહેવા લાગ્યા.

દુનિયાભરમાં ડાન્સ પરફોર્મન્સ આપવાના કારણે ગુલાબો પાસે હવે પૈસા અને પ્રતિષ્ઠા બેઉ હતા. ગુલાબો પાસે વધુ ધન આવતાં તેણે જયપુરમાં સીકર રોડ સ્થિત નીંદડ-જયરામપુરા રોડ પર જમીન ખરીદી અને તે જમીન પર એક ફાર્મહાઉસ પણ બાંધ્યું.

સમયાંતરે ગુલાબો પાંચ બાળકોની માતા પણ બની. તેમાંના એક પુત્રનું નામ ભવાની સિંહ.

ગુલાબોને હવે રિયાલિટી શો બિગ બોસના પાંચમા સત્રમાં ભાગ લેવા નિમંત્રણ મળ્યું. ફિલ્મ અભિનેતા સંજય દત્ત આ શોના યજમાન હતા. આ શો ૨ ઓક્ટોબર, ૨૦૧૧થી ૭ જાન્યુઆરી, ૨૦૧૨ સુધી ચાલ્યો. આ દરમિયાન ગુલાબો ફરી એકવાર લાઈમલાઈટમાં આવી ગઈ. એ પછી ગુલાબો માત્ર રાજસ્થાનની જ નહીં, પરંતુ દેશભરના નૃત્ય કલાકારો માટે એક રોલ મોડેલ બની ગઈ. તે ઈન્ટરનેશનલ કલ્ચર એન્ડ મ્યુઝિક ર્સિકટનો એક ભાગ પણ બની ગઈ. પાછલા દિવસોમાં રાજસ્થાનની બહુર્ચિચત ભંવરીદેવીની જિંદગી પર બનેલી એક ફિલ્મમાં તેણે એક આઈટમ નૃત્ય પણ કર્યું. તેની સાથે તેની ત્રણ પુત્રીઓએ પણ નૃત્ય કળા પ્રર્દિશત કરી. ગુલાબો પ્રતિ વર્ષ ડેન્માર્કના કોપનહેગનમાં બાળકોને નૃત્ય શીખવવા પણ જવા લાગી. ગુલાબોના નૃત્યમાં વીજળી જેવી તેજી અને શરીરમાં ગજબની લચક છે.

ગુલાબોની કારકિર્દી પરાકાષ્ટાએ હતી ત્યાં જ એક ઘટના ઘટી.

તા. ૩૧ ઓગસ્ટની વાત છે. રાતના ૧૨ વાગે જયપુર પોલીસ કમિશનર જંગા શ્રીનિવાસ તેમના બેડરૂમમાં સૂઈ જવાની તૈયારી કરતા હતા ત્યાં જ તેમના મોબાઈલ ફોનની ઘંટડી વાગી. કોઈ અજાણ્યા માણસે કહ્યું, “સર, જયપુરમાં એક જાણીતી મહિલાના ફાર્મહાઉસ પર રેવ પાર્ટી ચાલી રહી છે.”

અજાણ્યા શખસે પોલીસ કમિશનરને કહ્યું : જયપુરના સીકર રોડથી નીકળતી નીંદડ જયરામપુરા રોડ પરના ફાર્મહાઉસ પર પાર્ટી ચાલી રહી છે.

પોલીસ કમિશનરે તાબડતોબ પાંચ ઉચ્ચ અધિકારીઓને રાત્રે જ ઘરે બોલાવ્યા. રાત્રે દોઢ વાગે બધા અધિકારીઓ પોલીસ કમિશનરના ઘરે પહોંચી ગયા. તેમણે નીંદડ જયરામપુરા રોડ પરના ફાર્મહાઉસ પર તાત્કાલિક દરોડો પાડવા સૂચના આપી. પાંચ અધિકારીઓએ ૭૦-૭૫ પોલીસ કર્મીઓની એક ટીમ બનાવી. રાતના ત્રણ વાગે જુદી જુદી ગાડીઓમાં પોલીસ એ રોડ પરનાં તમામ ફાર્મહાઉસો તપાસવા લાગી. છેવટે તેમને એક ફાર્મહાઉસની અંદર કેટલીક ગાડીઓ પડેલી જણાઈ. અંદરથી મોટા અવાજે વાગતા સંગીતનો ધ્વનિ છેક બહાર સુધી સંભળાતો હતો.

પોલીસના ૭૦થી વધુ જવાનોએ આ ફાર્મહાઉસને ઘેરી લીધું. બારણું ખટખટાવ્યું. અધિકારીએ અંદરના મેઈન હોલમાં પહોંચ્યા તો તેઓ દંગ રહી ગયા. અંદર ડીજેની ધૂન પર ૨૦થી વધુ યુવક-યુવતીઓ નશામાં મસ્ત બની ડાન્સ કરી રહ્યાં હતાં. પોલીસને જોઈ યુવક-યુવતીઓ ભાગવા લાગ્યા. પોલીસે તે તમામ ૨૬ જણને પકડી લીધાં. પોલીસે ઘટનાસ્થળેથી શરાબની બાટલીઓ, ચરસ, ગાંજો, એનર્જી ડ્રિંક્સ, શક્તિવર્ધક દવાઓ તથા નશીલી ડ્રગ્સ અને ઇન્જેક્શન્સ કબજે કર્યાં. દેખીતી રીતે જ આ રેવ પાર્ટી હતી. ૧૩ જેટલી હાઈપાવર બાઈક્સ પણ જપ્ત કરી.

પોલીસ બધા યુવક-યુવતીઓની ધરપકડ કરી હરપાડા પોલીસ સ્ટેશને લઈ ગઈ. એડિશનલ ડીસીપીએ પૂછપરછ શરૂ કરી તો એક વાત સાંભળી તેમને ઝટકો લાગ્યો. એ ફાર્મહાઉસ વિખ્યાત નૃત્યાંગના ગુલાબોનું હતું. ગુલાબો દેશભરમાં કાલબેલિયા ડાન્સથી પ્રતિષ્ઠા પામેલી પ્રતિષ્ઠિત નર્તકી હતી. આ રેવ પાર્ટીમાં ગુલાબો તો નહોતી, પરંતુ તેની માતાની જાણ બહાર તેના પુત્ર ભવાની સિંહે આ રેવ પાર્ટીનું આયોજન કર્યું હતું. પોલીસે તે તમામને પૂછપરછ માટે કસ્ટડીમાં મોકલી આપ્યા. તેમાં ગુલાબોનો પુત્ર ભવાની સિંહ પણ હતો.

પોલીસે તપાસ કરી તો રેવ પાર્ટીની રાત્રે ગુલાબો જયપુરમાં નહોતી. તે એના ભાઈને રાખી બાંધવા પુષ્કર ગયેલી હતી. પોલીસે ગુલાબો સાથે રાત્રે જ ફોન પર પૂછપરછ કરી. ગુલાબોએ કહ્યું : “હા, ભવાની મારો પુત્ર છે. એણે એના કોઈ મિત્રની બર્થડે માટે ફાર્મહાઉસમાં તેની ઉજવણીની વાત મને કહી હતી. મેં એને જલદી ઘરે પહોંચી જવા કહ્યું હતું, પરંતુ તેણે રેવ પાર્ટીનું આયોજન કર્યું હતું તે વાત તેણે મારાથી છુપાવી હતી. તે મારી સાથે જૂઠું બોલ્યો. એણે ભૂલ કરી છે તો એને સજા મળવી જ જોઈએ ?

ગુલાબોનું આ વિધાન ફિલ્મ ‘મધર ઇન્ડિયા’ના છેલ્લા દૃશ્યની યાદ અપાવે છે જ્યાં એક માતા ગામની દીકરીને ઉઠાવી જતા પોતાના પ્રિય પુત્રને જાતે જ ગોળી મારી દે છે. જિંદગીભર પરિશ્રમ કમાયેલી ગુલાબોની શૌહરતને એક બગડેલા પુત્રએ એક ભૂલ કરી ખતમ કરી નાખી. ગુલાબો આજકાલ આઘાતમાં છે અને આ આઘાતમાંથી બહાર આવતાં સમય લાગશે.

– દેવેન્દ્ર પટેલ

And what is it that compels us to collect the specific things we`ve chosen to collect dissertation writing help.

ખેડૂતો વધુ બરબાદી માટે તૈયાર રહે

‘જગતનો તાત’ એ હવે કહેવા માટે જ છે. ખેડૂતને ‘જગતનો તાત’ કહીને આ દેશ નર્યા દંભનું પ્રદર્શન કરી રહ્યો છે. ભારત એ ખેતીપ્રધાન દેશ છે અને દરરોજ ભારતમાં ૪૩ ખેડૂતો આપઘાત કરે છે. ભારત એ ખેતીપ્રધાન દેશ છે, પરંતુ ગુજરાત સહિત દેશનાં તમામ રાજ્યોમાં લાખ્ખો ખેડૂતોને વર્ષોથી કૃષિ વીજજોડાણનો ઇંતજાર છે. ભારત એ કૃષિ દેશ છે, પરંતુ પાનના ગલ્લાવાળાને જે વીમા કવચ મળે છે એ ખેડૂતને તેના પાક માટે નથી. ભારત એ ખેતી આધારિત દેશ છે, પરંતુ મોસમના બદલાતા મિજાજથી એક ખેડૂતને લાખ્ખોનું નુકસાન થાય છે ત્યારે રૃ. ૧૮૦૦ કે બે હજારનું વળતર આપી સરકાર ખેડૂતોની ક્રૂર મજાક કરે છે. વળતરમાં પણ બે હેક્ટરની મર્યાદા બાંધી દઈ પ્રશાસન ખેડૂતોને મૂર્ખ બનાવે છે. આ બધાનું કારણ એક જ છે કે દેશની વિધાનસભાઓમાં અને સંસદમાં બેસતા પ્રજાના પ્રતિનિધિઓ ખેડૂતો કરતાં ઉદ્યોગપતિઓનું પ્રતિનિધિત્વ વધુ કરે છે. વિધાનસભાઓ કે લોકસભામાં બિરાજતા મોટા ભાગના પ્રતિનિધિઓ પૈકી કેટલાંક હિન્દુઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, કેટલાંક લઘુમતીઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, કેટલાંક દલિતોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, કેટલાંક પછાત જાતિઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, કેટલાંક ઉદ્યોગપતિઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, કેટલાંક મલ્ટિ નેશનલ્સનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, પરંતુ ખેડૂતોનું પ્રતિનિધિત્વ ભાગ્યે જ કોઈ કરે છે.
ખેડૂતોની બરબાદી અને તેની પરાકાષ્ઠાનો લાઇવ શો આખા હિન્દુસ્તાને દિલ્હીમાં જંતરમંતર ખાતે નિહાળ્યો. એક તરફ હરિયાણાથી આવેલ યુવાન ખેડૂત ગજેન્દ્ર સિંહ વૃક્ષ પર ચડી પોતાની પાઘડીનો ફાંસો બનાવી આત્મહત્યા કરી રહ્યો હતો ત્યારે હજારોની જનમેદની આ સ્યુસાઇડના લાઇવ શોને સંવેદનહીન બની નિહાળી રહી હતી. કોઈ હસી રહ્યા હતા, કોઈ તાળીઓ પાડી રહ્યા હતા. એક ફાંસો ખાઈ રહેલા દુઃખી ખેડૂતને બચાવવાના બદલે કેટલાક રાજકારણીઓ ભાષણો ઠોકી ખેડૂતોની બદહાલી પર રાજનીતિ કરી રહ્યા હતા. શું આ દેશના રાજકારણીઓ આટલા બધા બેદર્દ થઈ ગયા કે સત્તા માટે મંચ પર બેઠેલા આમ આદમી પાર્ટીના નેતાઓ ગજેન્દ્ર સિંહ અંતિમ શ્વાસ લે અને તેના મૃતદેહને નીચે લાવવામાં આવે તેનો ઇંતજાર કરતા રહ્યા. આ કયા પ્રકારની રાજનીતિ?
આ ઘટના પછી બધા જ રાજકીય પક્ષો મેદાનમાં આવી ગયા. ખેડૂતોની દુર્દશા સુધારવાના બદલે તમામ રાજકીય પક્ષો પોતાનો રાજકીય રોટલો શેકવા મંડી પડયા. જોકે, આજ સુધી આમ જ થતું આવ્યું છે. ખેડૂતોની દુર્દશા માટે તમામ રાજકીય પક્ષો અને અત્યાર સુધીમાં આવેલી મોટાભાગની તમામ સરકારો જવાબદાર છે. એક જમાનામાં ઉત્તમ ખેતી, મધ્યમ વેપાર અને કનિષ્ઠ નોકરી એમ કહેવાતું. આજે ઊલટું છે. આજે નોકરી કરતાં સરકારી બાબુઓને લહેર છે. ટાઢ, તાપ કે પૂર એમને નડતાં નથી. વેપાર મધ્યમ જ રહ્યો છે અને ખેતી કનિષ્ઠ થઈ ગઈ છે.
વર્ષ ૨૦૦૩માં થયેલા એક સર્વેક્ષણમાં માલૂમ પડયું હતું કે, ખેતી હવે ખોટનો ધંધો છે. આજે ખેડૂતોને બીજો કોઈ વિકલ્પ મળતો હોય તો ૪૦ ટકા ખેડૂતો ખેતી છોડવા તૈયાર છે. કડકડતી ઠંડી અને આકરા તાપમાં કામ કરવાનો તેમને કોઈ લાભ મળતો નથી. દેશના જાણીતા કૃષિ નિષ્ણાત એમ.એસ. સ્વામિનાથનના નેતૃત્વ હેઠળ બેઠેલા રાષ્ટ્રીય કૃષિ પંચે ૨૦૦૦ના દશકમાં એક વચગાળાનો અહેવાલ આપ્યો હતો. તેમાં તેમણે લખ્યું હતું કે, દેશના ખેડૂતની સરેરાશ આવક સરકારી કચેરીમાં કામ કરતા પટાવાળાના વેતન કરતાં પણ ઓછી છે. દેશના ખેડૂતોના જીવન અને ખેતી-એ બંનેની હાલત દયાજનક છે. જાન્યુઆરી, ૨૦૧૪માં પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયના પેટ્રોલિયમ પ્લાનિંગ એન્ડ એનાલિસીસ સેલ દ્વારા કરવામાં આવેલા એક અભ્યાસમાં માલૂમ પડયું હતું કે, ડીઝલનો ૭૦ ટકા વપરાશ પરિવહનમાં થાય છે, પરંતુ તેનો લાભ ખેડૂતો કરતાં કોર્પોરેટ ક્ષેત્રને વધુ થાય છે. ડીઝલ પર આપવામાં આવતી કુલ સબસિડી રૃ. ૯૪૦૬૧ કરોડ છે. તેમાંથી ભારે કોર્મિસયલ વાહનો માટે રૃ. ૨૬,૦૦૦ કરોડ, પ્રાઇવેટ કારો તથા યુટિલિટી વાહનો માટે રૃ. ૧૨,૧૦૦ કરોડ તથા કોર્મિસયલ કારો માટે રૃ. ૮૨૦૦ કરોડ આપવામાં આવે છે. રૃ. ૧૫૦૦ કરોડની સબસિડી અન્ય ક્ષેત્રોમાં જાય છે, જેમાં જનરેટર પણ આવી જાય છે. આમ તો ડીઝલ સબસિડી ખેતીક્ષેત્રના નામ પર જરૃર બતાવવામાં આવે છે, પરંતુ ૯૦ ટકા ખેડૂતોને કૃષિ સબસિડીનો લાભ મળતો નથી.
હવે આ દેશની આ વર્ષની પરિસ્થિતિ જુઓ. બટાકા પકવવાવાળા પાયમાલ થઈ ગયા. બટાકા રસ્તા પર ફેંકી દેવા પડયા. એ જ હાલત ટામેટાંની થઈ. પંજાબની મંડીઓમાં કોઈ ઘઉં ખરીદવા તૈયાર નથી. ગુજરાતના અને દેશના કપાસ પકવતા ખેડૂતો ભાવ ના મળવાના કારણે બરબાદ થઈ ગયા છે. બેમોસમી વરસાદના કારણે ગુજરાતમાં ઘઉંનો પાક આડો પડી ગયો. જીરું અને વરિયાળી સાફ થઈ ગયા. ગુજરાતમાંથી ૭૦થી ૮૦ ટકા કેરીનો પાક બરબાદ થઈ ગયો. ખેડૂતો દેવાદાર બની ગયા છે. એક રાષ્ટ્રીય સર્વેક્ષણ અનુસાર દેશના ૭૦ ટકા ખેડૂતોના માથે કર્જ છે, જે તેઓ ચૂકવી શકે તેમ નથી.
દેશભરમાં ખેડૂતોની દુર્દશા દર્શાવતો એક વધુ સર્વે બહાર આવ્યો છે. સેન્ટર ફોર સ્ટડી ઓફ ડેવલપિંગ સોસાયટીએ કરેલા એક સર્વેક્ષણ અનુસાર દેશના ૬૧ ટકા ખેડૂતો જો તેમને શહેરમાં કોઈ સારી નોકરી મળે તો તેઓ ખેતી છોડી દેવા તૈયાર છે. ખેતીની આવકથી તેમનું ઘર ચાલતું નથી. ૨૦૧૪ની સાલમાં દેશનાં ૧૮ રાજ્યોના ૫૩૫૦ જેટલા ખેડૂતો પર આ મોજણી કરવામાં આવી હતી.
ખેડૂતોની મુશ્કેલી વધારનારુ એક પરિબળ બદલાતી મોસમ પણ છે. જલવાયુ પરિવર્તન ખેડૂત માટે મોટામાં મોટો વિલન બની રહ્યું છે. બિનમોસમ વરસાદના કારણે ખેડૂત નાદાર થઈ ગયો છે. દેશના કૃષિ મંત્રાલયના જ આંકડા અનુસાર બેમોસમી વરસાદ અને કરા પડવાના કારણે પંજાબ, હરિયાણા, ઉત્તરપ્રદેશ, જમ્મુ-કાશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન અને મહારાષ્ટ્રમાં ૫૦ લાખ હેક્ટર જમીન પર ઊભા પાકને નુકસાન થયું છે.
આ આંકડામાં ગુજરાતમાં થયેલ નુકસાનને ઉમેરીએ તો એ આંકડો અનેકગણો વધી જશે. એકમાત્ર પંજાબમાં જ ૫૦ ટકા બટાકા નાશ પામ્યા છે. હરિયાણામાં ઘઉંમાં ૨૫ ટકા, સરસોમાં ૨૦ ટકા અને મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠાવાડા વિદર્ભમાં ઘઉંના પાકમાં ભારે નુકસાન થયું છે. બિહારમાં કેરી અને લીચી સાફ થઈ ગયાં છે. ગુજરાતમાં સૌરાષ્ટ્ર, દક્ષિણ ગુજરાત અને ઉત્તર ગુજરાતમાં કેરીનો પાક લગભગ નાશ પામ્યો છે.
પાછલા દિવસોમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘે જલવાયુ પરિવર્તનના સંદર્ભમાં એવી ચેતવણી આપી હતી કે, મોસમના બગડતા મિજાજના કારણે એક ખલેલયુક્ત હવામાન મહાદ્વીપો અને મહાસાગરોમાં વિસ્તૃત સ્વરૃપ લઈ ચૂક્યું છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘના આ રિપોર્ટ પ્રમાણે પર્યાવરણમાં ગરબડના કારણે સમગ્ર એશિયામાં પૂર, અતિવૃષ્ટિ, દુષ્કાળ, કરા પડવા અને તેથી અસંખ્ય લોકોનાં મૃત્યુ જેવી કુદરતી આફતો આવી શકે છે. જે દેશો માત્ર કૃષિ પર નિર્ભર છે તેમને સહુથી વધુ આર્િથક નુકસાન પહોંચશે. ભારત જેવા દેશોમાં તો ખાસ દક્ષિણ એશિયામાં ઘઉંનું ઉત્પાદન ઘટી શકે છે. વૈશ્વિક અન્ન ઉત્પાદન પણ ધીમે ધીમે ઘટી રહ્યું છે.
સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની આ ચેતવણી સાચી પડી રહી છે.
ખેડૂતો હજુ વધુ આપત્તિઓ માટે તૈયાર રહે. ચોમાસામાં કેટલાંક વિસ્તારોમાં અતિવર્ષા પણ થઈ શકે છે. કેટલાંક વિસ્તારોમાં ભારે દુકાળ પણ પડી શકે છે. ક્યાંક અલ્પ વરસાદ થઈ શકે છે. વાવાઝોડાં ત્રાટકી શકે છે. અન્ન અને શાકભાજીના ભાવ તળિયે જઈ શકે છે અથવા આસમાને પહોંચી શકે છે. કૃષિ ક્ષેત્રે અનિશ્ચિતતા જ છે અને રહેશે. ખેડૂતો વધુ ગરીબ અને દેવાદાર બનશે. આવનારા સમયમાં ખેડૂતોના આપઘાતની સંખ્યા વધશે. આ એક કમનસીબી હશે.
Lebensjahr andauert und blog von studierenden bis ins 25.

અતિ શિક્ષિત સમાજના ભદ્ર વર્ગની આ ઠગ મહિલાઓ

સુંદર હોય, નમણી હોય, લાગણીશીલ હોય, વાત્સ્યલ્યસભર હોય એ બધાં ઉત્કૃષ્ઠ સ્ત્રીત્વનાં લક્ષણો છે પરંતુ છેતરપીંડી કરનારી’કોન વુમન’ હોય ત્યારે આશ્ચર્ય થાય છે. કેરાલા એક એવું રાજ્ય છે જે સૌથી વધુ શિક્ષિત રાજ્ય તરીકે નામના ધરાવે છે પરંતુ આ રાજ્ય સૌથી વધુ કૌભાંડો અને તે પણ સ્ત્રીઓ દ્વારા આચરવામાં આવતા આર્િથક કૌભાંડો માટે કુખ્યાત બની રહ્યું છે.

સૌથી પહેલાં સરિથા નાયરની વાત. સરિથા નાયર અત્યારે જેલમાં છે પણ તેના નામથી ભલભલા ધ્રૂજે છે. ‘અમે તેને ઓળખીયે છીએ એવું કહેવા કોઈ તૈયાર નથી. કેરાલાનું મીડિયા તેને મારકણી સેક્સી સ્ત્રી તરીકે ઓળખે છે. કેરાલાના હાઈપ્રોફાઈલ સોલર સ્કેમ (કૌભાંડ)માં સરિથા નાયર સહઆરોપી છે. તેના સાથી આરોેપીનું નામ છે- બીજુ રાધાક્રિશ્નન. આ બંનેએ ભેગાં થઈ અનેક લોકોને સોલાર પાવર પ્રોજેક્ટસ ઊભા કરી આપવાના બનાવટી વચનો આપી કરોડોની છેતરપિંડી કરી છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, સરિથા અને બીજુના આ કૌભાંડમાં કેરાલાના મુખ્યમંત્રીની ઓફિસના પણ બે અધિકારી સંડોવાયેલા હોવાનું જણાતા તેમની ધરપકડ થઈ છે. આ કૌભાંડમાં ચોંકાવનારી વાત એ છે કે જેલમાં રહેલી સરિથા નાયરે પોલીસને એવો નિર્દેશ આપ્યો છે કે, કેરાલાના કેટલાક રાજકારણીઓએ મારા શરીર અને લાગણીઓનો પણ ઉપયોગ કર્યો છે. તેમાં માત્ર રાજકારણીઓ જ નહીં પરંતુ ટોચના અધિકારીઓ, ટોચના બિઝનેસમેન અને પોલીસ અધિકારીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. સરિથા નાયરના મોબાઈલ ફોનમાંથી અનેક ટોચના સંપર્કો પ્રસ્થાપિત થયા છે.

કેરાલા આમ તો અતિશિક્ષિત રાજ્ય હોઈ સ્ત્રી સશક્તિકરણ માટે પણ જાણીતું છે પરંતુ હમણાં હમણાં કેરાલામાં સ્ત્રીઓ દ્વારા ગુનાખોરી વધી જવાના કારણે તેમના માટે ‘મેંગો ડોલીઝ’ શબ્દ વપરાય છે. મેંગો ડોલી ૨૦૦૯માં ફિલ્મ ક્વિક્ગન મરુગનની લવલેડી હતી.
કેરાલાની ગ્લેમરસ સ્ત્રી ગુનેગારો સમાજના ઉચ્ચ અને શિક્ષિત વર્ગમાંથી આવે છે. તેઓ શ્રમજીવી પરિવારની સભ્ય નથી. બધી જ ભદ્ર સમાજની દેખાવડી યુવતીઓ છે. દા.ત. કેરાલાના સોલર સ્કેમની આરોપી સરિથા નાયરની માતા કેરાલાની જ એક સ્કૂલમાં હેડમિસ્ટ્રેસ છે અને તેના પિતા એક કોલેજમાં વહીવટી અધિકારી છે, સરિથાનું લગ્ન એક મલાયલી વ્યક્તિ સાથે થયેલું હતું પરંતુ પતિની ઉંમર સહેજ વધુ હતી, અને પતિ ગલ્ફમાં રહેતો હતો. એ વખતે તે બીજુ રાધાક્રિશ્નના સંપર્કમાં આવી હતી. બેઉ એકબીજાના પ્રેમમાં પડયા હતા અને બેઉએ ભેગા મળી લોકોને છેતરવાનો પ્લાન બનાવ્યો હતો.

એ પછી તેઓ સૌ પ્રથમવાર પેરુમ્બવુર ખાતે સજ્જાદ નામના સ્થાનિક વેપારીને મળ્યા હતા. બીજુએ પોતાની ઓળખાણ ડો. આર.બી. નાયર તરીકે આપી હતી, અને તે ઊર્જામાં પીએચ.ડી. થયેલો ઉચ્ચ અધિકારી છે તેમ જણાવ્યું હતું. એ પછી સરિથા નાયરની ઓળખાણ લક્ષ્મી તરીકે આપી હતી અને જણાવ્યું હતું કે લક્ષ્મી ‘ટીમ સોલાર રિન્યુએબલ એનર્જી એન્ડ સોલ્યુશન’ પ્રા.લિ.ની ડાયરેક્ટર છે.
આ બંને જણે અખબારમાં એવી વિજ્ઞાાપન આપી હતી કે, ”કેરાલામાં વીજળીની તંગી છે અને જેઓ સોલાર પાવર પ્રોજેક્ટ નાંખવા માગતા હોય તેઓ અમારી ફર્મનો સંપર્ક કરે.” આ જાહેરખબર વાંચીને સજ્જાદે બીજુ રાધાક્રિશ્નન અને સરિથા નાયરને એડવાન્સ પેટે રૃ. ૪૦ લાખ આપ્યા હતા. સજ્જાદે પોતાની પૈતૃક મિલકત વેચીને આ રકમ સરિથા અને બીજુને આપી હતી.
રકમ અપાઈ ગયા બાદ સરિથા અને બીજુની કંપની તરફથી કોઈ જ ઉપકરણો મોકલવામાં ના આવતા સજ્જાદે ફોન કરવા માંડયા હતા.સરિથા અને બીજુએ સજ્જાદના ફોન લેવાનું બંધ કરી દીધું હતું. તે સીધો પોલીસસ્ટેશને ગયો હતો. સરિથા નાયક ક્યાંક ભાગી જાય તે પહેલાં પેરમ્બવુરની પોલીસ સરિથા નાયરના ઘેર પહોંચી ગઈ હતી અને તેની ધરપકડ કરી હતી. આ વાત અખબારોમાં પ્રગટ થતાં આ ગુનેગાર યુગલના ભોગ બનેલાં અનેક લોકો ફરિયાદ કરવા પોલીસસ્ટેશને પહોંચી ગયા હતા.

સરિથા નાયરની સ્ટોરીનું રસપ્રદ પ્રકરણ એ છે કે, સરિથા નાયર કેરાલાની ટોચની વ્યક્તિઓ સાથે હોટલના કમરામાં સેક્સ માણતી હતી અને ગુપ્ત કેમેરા દ્વારા એ દૃશ્યોનું વીડિયો રેર્કોિંડગ કરાવી લેતી હતી. એ પછી જે તે નેતાઓ કે ઉચ્ચ અધિકારીઓનું બ્લેકમેઈલિંગ કરતી હતી.
આ જ સ્કેન્ડલમાં સંડોવાયેલી એક બીજી સ્ત્રીની વાત. કેરાલાના અખબારોમાં સોલર સ્કેન માટે હેડલાઈન્સમાં ચમકતી બીજી સ્ત્રી જાણીતી મલાયલમ ડાન્સર અને એકટ્રેસ શાલૂ મેનન. શાલૂ મેનન જ્યા કેરાલા સ્કૂલ ઓફ પરર્ફોિંમગ આર્ટ્સની પ્રિન્સિપાલ છે. વળી તે કેરાલાની લેજન્ડરી ડાન્સર થ્રિપુનિથુરા મેનની પૌત્રી છે. વળી તે સેન્સર બોર્ડની મેમ્બર પણ છે. મલાયમલમ ફિલ્મમાં તે રોલ પણ કરે છે. આવી શાલૂ મેનનનું નામ પણ કેરાલાના આ સોલર સ્કેનમાં આરોપી તરીકે જોડવામાં આવ્યું છે.
વાત એવી છે કે ફિલ્મ સ્ટાર શાલૂ મેનન આ સ્કેન્ડલ અંગે ચિત્રમાં આવીને પછી જ સરિથા નાયર અને બીજુ વચ્ચેના સંબંધો બગડયા હતા. કહેવાય છે કે શાલૂ મેનને પણ બીજુ સાથે મળીને એક મલાયલી એનઆરઆઈને જર્મન સોલર પ્લાન્ટ આપવાનું વચન આપીને છેતરપિંડી કરી હતી. શાલૂ મેનને જ બીજુને ઘરમાં સંતાડયો હતો. પોલીસ કહે છે કે બીજુએ છેતરપિંડી કરીને જે કરોડો રૃપિયા એકત્ર કર્યા હતા તે એકટ્રેસ શાલૂને ભવ્ય બંગલો બાંધવા તથા તેની ડાન્સિંગ સ્કૂલ માટે આપ્યા હતા.
ચાલો હવે કેરાલાની જ ત્રીજી સ્ત્રીની વાત. તેનું નામ લીના મારિયા પોલ છે. ૨૪ વર્ષની લીના મારિયા પોલ અને તેના બોયફ્રેન્ડ સુકાશ ચંદ્રશેખરે ભેગા મળી અનેક લોકોને છેતરી લાખો રૃપિયામાં નવરાવી નાંખ્યા છે. તે મોટી ફિલ્મ સ્ટાર છે તેવો દાવો કરી ચાર બોડીગાર્ડસ સાથે જ ફરતી હતી અને અનેક લોકોને છેતરતી હતી. નવી દિલ્હીની પોલીસે તેની ધરપકડ કરી છે.

હવે કેરાલાની ચોથી સ્ત્રીની વાત એ જ પેરુમ્બવુરની પોલીસ સીમ્મી કુટ્ટયન નામની એક સ્ત્રીને શોધી રહી છે તે પણ ઠગ મહિલા છે. કેરાલામાં સ્ત્રી સશક્તિકરણ માટે એક યોજના ચાલે છે. સીમ્મી કુટ્ટયને અનેક મહિલાઓને લોન અપાવવાના બ્હાને રૃ. ૮૮ લાખની છેતરપિંડી કરી છે. એણે બધાંને કહ્યું છે કે, ”વર્લ્ડ બેંકની મદદથી આવા કેન્દ્રો ઊભા થશે અને તમને હું તેનું કેન્દ્ર અપાવીશ. એ માટેની લોન મંજૂર કરાવતાં પહેલાં કમિશન પેટે લાખો પડાવ્યા છે. ”
કેરાલાના એક સિનિયર એડવોકેટ કહે છેઃ અતિ શિક્ષિત સ્ત્રીઓને પણ હવે ‘લવ ઓફ લકઝરી’ અને ‘ફાઈવસ્ટાર હોટેલ’ની જિંદગી જોઈએ છે અને એ કારણેે જ ઝડપથી પૈસા બનાવવા તેઓ આવા ટૂંકા રસ્તા અપનાવે છે.”
– દેવેન્દ્ર પટેલ
The good new is that there are tons of resources to help low price essay writing service you out, so don`t be afraid to ask for help.

લક્ષ્મીના માલિક થવાના બદલે તેમને માતા તરીકે સ્વીકારો ! (કભી કભી)

દીપાવલિના તહેવારોનો આરંભ થઈ રહ્યો છે.

દીપાવલિનો દિવસ લક્ષ્મીપૂજન માટે મહત્ત્વનો છે. સમૂદ્રમંથન દરમિયાન દરિયામાંથી જે ૧૯ રત્નો બહાર નીકળ્યાં, તેમાં સૌથી વિશિષ્ટ રત્ન લક્ષ્મીજી હતાં. આ અનુપમ સુંદરી, સુવર્ણમયી,તિમિરહારિણી, વરદાત્રી, પ્રસન્નવદના, શુભા અને ક્ષમાશીલ એવાં લક્ષ્મીજીને ભગવાન વિષ્ણુએ પત્નીના રૂપમાં સ્વીકાર કર્યાં હતાં. આ પ્રકાશમયી દેવીએ અમાવસ્યાની રાત્રે જ ઘટાટોપ અંધકારને પોતાના પ્રકાશપૂંજથી ચીરીને સમુદ્રમાંથી પ્રગટ થઈ સમગ્ર વાતાવરણને જ્યોતિર્મય કરી દીધું હતું. આ કાળી રાત્રીએ જ આપણે પ્રતિવર્ષ સમગ્ર વાતાવરણને દીપમાળાઓથી પ્રજ્વલિત કરીને મહાલક્ષ્મીનું સ્વાગત કરીએ છીએ. લક્ષ્મીપૂજનના આ પર્વમાં લોકો મહાલક્ષ્મીનું તો પૂજન કરે છે, પરંતુ ઘણીવાર અતિધન પ્રાપ્ત કરવાની લાલસામાં લોકો લક્ષ્મીજીના પતિ નારાયણ અર્થાત્ ભગવાન વિષ્ણુને ભૂલી જાય છે. આ સંદર્ભમાં વામન અવતારમાં આવતી એક સુંદર પૌરાણિક કથા પ્રસ્તુત છે.

બલિરાજા દાનેશ્વરી હતો, પરંતુ તે બાબતનું પણ સૂક્ષ્મ અભિમાન હતું.

નર્મદાનો કિનારો છે. સુંદર યજ્ઞામંડપ બાંધ્યો છે. યજ્ઞા બલિરાજા કરાવી રહ્યા છે. ભગવાન ખુદ ત્યાં વામનજીના રૂપમાં પ્રવેશ્યા. વામનજી મહારાજ સાત જ વર્ષના છે. વામનજીને સુંદર આસન આપવામાં આવ્યું છે. બલિરાજાએ તેમનું સ્વાગત કર્યું. બલિરાજાનાં પત્નીનું નામ વિંધ્યાવલી રાણી છે. રાણીએ અને બલિરાજાએ બ્રહ્મચારી વામનજીની પૂજા કરી બલિરાજા બોલ્યા ઃ “આપના દર્શન કરીને મને બહુ આનંદ થયો. મને થાય છે કે, હું બધું જ રાજ તમને અર્પણ કરું. તમારે જે જોઈએ તે માગો. ગાયો જોઈએ તો ગાયો આપું. લક્ષ્મી જોઈએ તો લક્ષ્મી આપું, ભૂમિ જોઈએ તો ભૂમિ આપું, કન્યા જોઈએ તો કન્યાદાન કરું. તમે જે માગશો તે આપીશ.”

બલિરાજા ભક્ત પ્રહ્લાદના પૌત્ર હતા.

વામનજીએ કહ્યું : “રાજા, હું સંતોષી છું. બ્રાહ્મણ છું. હું વધારે કાંઈ લેવા આવ્યો નથી. મારા પગથી માપીને ત્રણ ડગલાં પૃથ્વીનું દાન લેવા આવ્યો છું. એટલું આપ તો તારું કલ્યાણ થશે.”

બલિરાજાને લાગ્યું કે, આ વામનજી હજી તેમની ઉંમર પ્રમાણે બાળક બુદ્ધિના છે. એમને માગતા જ નથી આવડતું. બલિરાજાએ કહ્યું ઃ “મહારાજ, હજી તમે નાના છો. મોટા થશો એટલે લગ્ન થશે. બાળકો થશે. કુટુંબનું ભરણપોષણ કેવી રીતે કરશો.”

વામનજીએ કહ્યું : “રાજા ! તમે તો મને બધું આપવા તૈયાર છો, પરંતુ માગતા મારે વિચાર કરવો પડે. અતિસંગ્રહ કરવું તે પાપ છે. હું સંતોષી બ્રાહ્મણ છું. મારે તો સંધ્યા-પૂજા કરવા ત્રણ પગલાં જેટલી જ બેસવા જેટલી જ જગા જોઈએ છે.”

બલિરાજાએ કહ્યું : “ઠીક છે, આજે તો હું તમને ઇચ્છાનુસાર ત્રણ ડગલાં પૃથ્વીનું દાન આપું છું, પરંતુ ફરીથી કોઈ ચીજની જરૂર પડે તો મને કહેજો.”

સભામાં બેઠેલા શુક્રાચાર્ય ભગવાનને ઓળખી ગયા હતા. તેમણે બલિરાજાને કહ્યું ઃ “રાજન ! દાન આપતાં વિચાર કરજો. આ બ્રહ્મચારીનાં પગલાં કેવાં છે તે તમે જાણતા નથી. એ સાક્ષાત્ પરમાત્મા જ છે. તેમનાં બે પગલાંમાં આખી પૃથ્વી સમાઈ જશે. ત્રીજું પગલું મૂકવાની જગા જ નહીં રહે.”

બલિરાજા માન્યા નહીં. તેમણે દાન આપવાની તૈયારી કરી.

– અને વામનજીએ તરત જ હજાર હાથવાળું વિરાટ સ્વરૂપ ધારણ કર્યું. તેઓ તો સાક્ષાત્ ભગવાન વિષ્ણુ હતા. તેઓએ એક ડગલું ભર્યું તેમાં આખી પૃથ્વી આવી ગઈ. બીજો પગ બ્રહ્મલોકમાં લઈ ગયા. બે પગલાંમાં બલિરાજાનું બધું રાજ આવી ગયું. ત્રીજું પગલું મૂકવાની જગા રહી નથી એટલે વામનજીએ બલિરાજાને કહ્યું ઃ “રાજન, તમે ત્રણ પગલાંનું પૃથ્વીનું દાન કરવાનો સંકલ્પ કર્યો છે. જે સંકલ્પનું પાલન કરતો નથી તેની દુર્ગતિ થાય છે. મારું એક પગલું હજુ બાકી છે.”

બલિરાજા ગભરાયા. વામનજીએ દાન માગ્યું ત્યારે સાત વર્ષના નાના બાળક હતા. હવે દાન સ્વીકારતી વખતે તેમણે વિરાટ સ્વરૂપ પ્રગટ કરી દીધું. બલિને સૂક્ષ્મ અભિમાન હતું કે, મારા જેવો કોઈ દાનેશ્વરી જ નથી. તેમણે પરમાત્માને મન આપ્યું. ધન આપ્યું,પણ અભિમાન આપ્યું નહોતું. વામનજી ભગવાને હુકમ કર્યો ઃ “બલિને બાંધો.”

બલિરાજાનાં પત્ની વિંધ્યાવલી રાણી ભક્તિભાવવાળાં અને ડાહ્યાં પણ હતાં. તેઓ ભગવાનના પગે પડયાં, કરગર્યાં. પતિના બોલવા વિશે તેમણે માફી માગી ઃ હે ભગવાન, મારા પતિએ તમારું જ તમને અર્પણ કર્યું છે. તેમની ભૂલ થઈ છે. તેમને બાંધશો નહીં. બલિરાજા ગભરાયેલા હતા.

વિંધ્યાવલી રાણીએ પતિને કહ્યું ઃ ભગવાનના જમણા ચરણમાં તમે વંદન કરો. ડાબા ચરણમાં હું વંદન કરું છું. તે પછી ભગવાનને કહો કે તમારો એક પગ બાકી છે તે મારા માથા પર મૂકો. આટલું જ હવે મારી પાસે છે, તેમ કહો.”

રાણી વિંધ્યાવલીના સત્સંગમાં બલિરાજાનું અભિમાન ઊતરી ગયું. બલિરાજાએ કહ્યું, “પ્રભુ હું કેવળ વંદન કરું છે. આપ જગતમાં જે કાંઈ છે તેના માલિક આપ છો. આપને કોઈ દાન આપી શકે ? મારી ભૂલ થઈ. હવે એક પગલું બાકી છે તે મારા માથા પર પધરાવો.”ળ

ભગવાન વામનજીએ બલિરાજાના મસ્તક પર પગલું મૂક્યું. ભગવાન રાજી થયા. રાજા હવે દીન-ગરીબ થઈ ગયો હતો. ભગવાને કહ્યું, “હે રાજન, સ્વર્ગનું રાજ મેં દેવોને આપ્યું છે. પાતાળનું રાજ હું તમને આપું છું. તમે પાતાળમાં રાજ કરો. તમે મને તમારું સર્વસ્વ આપ્યું છે. બીજું શું જોઈએ છે ?”

બલિરાજાએ કહ્યું, “પ્રભુ, આપે મારે ઘરે દ્વારપાળ બનવું પડશે.” ભગવાને હસીને હા પાડી.

બલિરાજા પાતાળમાં ગયા. ભગવાને તેમના દ્વાર પર સૈનિક બની પહેરો ભરવા માંડયો. બલિરાજા હવે પ્રત્યેક દ્વારમાં ભગવાન ચતુર્ભુજનાં દર્શન કરવા લાગ્યા. વૈકુંઠમાં લક્ષ્મીજી હવે એકલા પડયાં. ઘણાં દિવસથી નારાયણને તેમણે જોયા નહીં એટલે નારદને પૂછયું ત્યારે ખબર પડી કે ભગવાન તો બલિરાજાને ત્યાં દાન લેવા ગયા હતા અને ખુદ બંધનમાં આવી જઈ બલિરાજાના દ્વારે પહેરો ભરે છે. બલિરાજા તેમને રજા આપે તો જ તેઓ ઘરે પાછા પધારશે.”

માતા મહાલક્ષ્મીએ લીલા કરી. તેમને ભગવાન વગર જરાયે ગમતું નહોતું. તેમણે બ્રાહ્મણની પત્નીનો વેશ ધારણ કર્યો. બહુ સાદો શૃંગાર કર્યો. લક્ષ્મીજી બલિના દરબારમાં આવ્યાં. બલિરાજા લક્ષ્મીજીને ઓળખી શક્યા નહીં. તેમણે વિનયથી પૂછયું, “તમે કોણ છો? કેમ આવ્યાં છો ?”

લક્ષ્મીજીએ બ્રાહ્મણ મહિલાના સ્વાંગમાં કહ્યું, “હે રાજન ! હું બ્રાહ્મણની પત્ની છું. મારે માતા-પિતા નથી, ભાઈ નથી. પિયરમાં જવાની ઇચ્છા થાય છે, પણ ક્યાં જાઉં ? મેં સાંભળ્યું છે કે, બલિરાજાને કોઈ બહેન નથી. હું તમારી ધર્મની બહેન થવા આવી છું. તમે મારા ધર્મના ભાઈ થાવ.”

બલિરાજાએ તરત જ વંદન કરીને કહ્યું, “આજથી તમે મારાં મોટાં બહેન અને હું તમારો નાનો ભાઈ. બસ, મારા ઘરને તમે પિયર સમજો. તમે ઇચ્છા થાય ત્યાં સુધી અહીં રહેજો.”

લક્ષ્મીજી બલિરાજાના રાજમાં રહેવા આવ્યાં. આખું ગામ સુખી થઈ ગયું. કોઈ ગરીબ રહ્યું જ નહીં. કોઈ રોગી પણ ના રહ્યું. ઝઘડા પણ ખતમ. બલિરાજાને થયું કે આ મોટીબહેન આવ્યાં ત્યારથી હું સુખી થયો. મારા ગામમાં બધા જ લોકો સુખી થઈ ગયા. બધાના ચહેરા પર આનંદ છે, પરંતુ આ બહેનના ચહેરા પર આનંદ નથી. શ્રાવણની ર્પૂિણમા હતી. લક્ષ્મીજીએ બલિરાજાને કહ્યું, “ભાઈ, આજે રક્ષાબંધન છે. હું તમને રાખડી બાંધીશ.”

બલિરાજાએ ખુશ થઈ રાખડી બંધાવી. બલિરાજાએ કહ્યું, “બહેન ! તમે અહીં આવ્યાં તે પછી મારું આખું ગામ સુખી થયું છે. બધાના ચહેરા પર આનંદ છે. તમારા ઘરમાં જે કાંઈ ખૂટતું હોય તે માગો.”

લક્ષ્મીજીએ કહ્યું, “મારા ઘરમાં બધું છે પણ એક નથી.”

“શું ?”

“ભાઈ, તમારા દ્વાર પર જે પહેરો ભરે છે તેમને કાયમી રજા આપો.”

બલિરાજાએ પૂછયું, “બહેન, મારા દ્વારે પહેરો ભરે છે તે તમારા કોઈ સગાં થાય છે ? ચાલો ઠીક ! મેં વચન આપ્યું છે માટે હું મુક્ત તો કરી જ દઈશ.”

અને તરત જ સાક્ષાત્ ચતુર્ભુજ દેવ ભગવાન વિષ્ણુ પ્રગટ થયા. બલિરાજાને પણ આનંદ થયો અને લક્ષ્મીજીએ પોતાનું અસલી રૂપ પ્રગટ કરી ભગવાનની પૂજા કરી. તે પછી ભગવાને બલિરાજાના બંધનમાંથી મુક્ત કરાવી વૈકુંઠધામમાં લઈ ગયા.

ભગવાનના વામન અવતારની અનેક કથાઓ પૈકીની આ કથા હૃદયંગમ છે. ભગવાનને લક્ષ્મીજી વગર ચાલતું હતું, પરંતુ લક્ષ્મીજીને નારાયણ વગર ચાલતું નહોતું. દીપોત્સવીના આ દિવસે લક્ષ્મીપૂજનના પણ દિવસો છે ત્યારે એક વાત યાદ રાખજો કે જે લોકો ધનવાન છે અને મનમાં “હું બહુ મોટો છું તેવું અભિમાન કરે છે તેને ભગવાન માફ કરતા નથી.લક્ષ્મી મારી નથી, પરંતુ તે લક્ષ્મીનારાયણની છે.” તેવો ભાવ રાખનારને લક્ષ્મીજી કોઈ દિવસ નારાયણની ગોદમાં પણ બેસાડે છે. લક્ષ્મીના માલિક થવાના બદલે તેને માતા તરીકે સ્વીકારો અને સૂક્ષ્મ અભિમાનનો ત્યાગ કરો. એ વાત સાચી છે કે, દુનિયાનું દરેક સુખ લક્ષ્મીની સાથે જ જોડાયેલું છે, પરંતુ લક્ષ્મીનાં અનેક સ્વરૂપ છે. લક્ષ્મી ધનધાન્યની દેવી, સંસારની પાલનહારી સદૈવ ભગવાન વિષ્ણુની નિકટ નિવાસ કરનાર નારાયણનાં અર્ધાંગિની પણ છે. લક્ષ્મીનું બીજું નામ સ્ત્રી પણ છે. લક્ષ્મીનો સહજ અર્થ છે સુલક્ષણવાળી. દીપાવલિના દિવસોમાં મહાલક્ષ્મીના પૂજનની સાથે સાથે તમારા ઘરમાં જે સાક્ષાત્ લક્ષ્મી છે તેનું   સન્માન કરો. કજિયાવાળા ઘરમાં દેવી મહાલક્ષ્મી ટકતાં નથી.

સૌને દીપાવલિની શુભકામના.
– દેવેન્દ્ર પટેલ

In the https://justdomyhomework.com/ age of viral videos and mark zuckerberg, it`s easy to see instant success stories and overlook all the years of sweat behind them.

દેવતા Zeusએ Heraને જોઇ અને કોયલ બની શયનખંડમાં ગયા (અભિજ્ઞાાનશાકુન્તલમ્)

આ એક અતિ પ્રાચીન ગ્રીક દંતકથા છે.

પ્રાચીન ગ્રીક પ્રજાના એક દેવતા ZEUS (જ્યૂસ) છે. તેઓ દેવતાઓના અને માનવીઓના પિતા પણ ગણાતા હતા. જ્યૂસ માઉન્ટ ઓલમ્પસના ઓલિમ્પિયન્સ લોકો પર શાસન કરતા હતા. તેઓ આકાશ અને વીજળીના દેવતા પણ ગણાતા રહ્યા છે. જ્યૂસ ક્રોનસ અને રિયાના પુત્ર હતા. તેઓ હેરા નામની સ્ત્રી સાથે પરણ્યા હતા. તેઓ દેવી એફ્રોદિતિના પણ પિતા ગણાયા છે. ગ્રીક માઇથોલોજી પ્રમાણે તેઓ ગ્રીક દેવતાઓના પિતા ગણાય છે.

 

જ્યૂસના પિતા ક્રોનસને કોઈએ એવી ભવિષ્યવાણી સંભળાવી હતી કે તેમનો જ પુત્ર તેમને સિંહાસન પરથી ઊથલાવી દેશે. આ કારણથી તે રિયાથી થયેલાં કેટલાંક સંતાનોને ગળી ગયો હતો, પરંતુ રિયાએ જ્યૂસને જન્મતાં જ છુપાવી દીધા હતા અને એક કપડામાં પથ્થરનો ટુકડો મૂકી આ તાજું જન્મેલું બાળક છે એમ કહી ક્રોનસને સોંપ્યું હતું, જેને ક્રોનસ ગળી ગયો હતો. તે પછી અસલી બાળક જ્યૂસને એક ગુફામાં છુપાવી દેવાયા હતા. તેમનો ઉછેર અમેલ્થિયા નામની એક બકરીએ કર્યો હતો. બીજી એક કથા પ્રમાણે તેમનો ઉછેર સિનોસુરા નામની એક કમનીય સ્ત્રીએ કર્યો હતો. એના બદલામાં જ્યૂસે તેને આકાશમાં તારાનું સ્થાન આપ્યું હતું.

વયસ્ક થયા બાદ જ્યૂસે તેના પિતાના પેટમાં રહેલા તેનાં ભાઈ-બહેનોને પેટ ચીરીને બહાર કાઢયાં હતાં. તે પછી તેણે ટાઇટન્સ સાથે યુદ્ધ કરી વિશ્વની સત્તા હાંસલ કરી હતી. તેણે આકાશ અને હવા પોતાની પાસે રાખ્યાં જ્યારે તેના ભાઈ પોસાઇડોનને સમુદ્ર-પાણી અને હેડ્સને અંડરવર્લ્ડ (ધી વર્લ્ડ ઓફ ડેડ) આપ્યાં હતાં.

જ્યૂસના પિતા ક્રોનસ અને માતા રિયાથી થયેલી સૌથી મોટી પુત્રીનું નામ હેરા હતું. હેરા જ્યૂસની બહેન હતી પણ તેનો ઉછેર અલગ જગાએ થયો હતો. કહેવાય છે કે ક્રોનસ બીજાં બાળકોની જેમ હેરાને પણ ગળી ગયો હતો, પરંતુ પાછળથી પિતાના પેટમાંથી તેને પણ મુક્ત કરાવવામાં આવી હતી. હેરાને ગ્રીક લોકો સ્ત્રીઓ અને લગ્નની દેવી માનતા હતા. કુંવારિકાઓ પણ તેની પૂજા કરતી હતી.

દેવતાઓના દેવ ગણાતા જ્યૂસે પોતાની સગી બહેન હેરા સાથે લગ્ન કર્યું હતું. એક દિવસ જ્યૂસ હેસ્પેરાઇડ્સના બગીચામાં લટાર મારી રહ્યા હતા ત્યારે તેમણે અચાનક હેરાને જોઈ. હેરાને જોતાં જ જ્યૂસ તેમના પ્રેમમાં પડી ગયા. હેરા સુધી પહોંચવા માટે જ્યૂસે પોતાની જાતને કોયલમાં રૂપાંતરિત કરી નાખી અને તેઓ હેરાના શયનખંડની બારીમાં જઈ બેસી ગયા. દેખાવ એવો કર્યો કે બહાર ખૂબ ઠંડી હોવાથી તે કોયલ ઠૂંઠવાઈ ગઈ છે. હેરાએ ઠંડીથી ઠરી ગયેલા પક્ષીને જોયું અને દયા આવતાં એણે એ પક્ષીને હાથમાં પકડી અંદરના ખંડમાં લઈ આવી. એક વાર અંદર આવી ગયા બાદ જ્યૂસ પોતાના અસલી સ્વરૂપમાં આવી ગયા અને હેરા સાથે પ્રણયક્રીડા આદરી. હેરાને આલિંગન આપી, તેને બાથમાં પકડી એક પર્વત પર લઈ આવ્યા. અહીં તેમણે હેરાને કાયદેસર પત્ની બનાવી દીધી જેથી હેરાને શરમિંદગી અનુભવવી ન પડે. જ્યૂસ અને હેરાનું લગ્ન પણ ગાર્ડન ઓફ હેસ્પેરાઇડ્સ ખાતે જ થયું. આ લગ્નની ઉજવણી ભવ્ય રીતે કરાઈ. કેટલાંયે બલિદાનો કરાયાં. હેરાને ભવ્ય પોશાક ભેટ અપાયો અને જ્યૂસની બાજુમાં જ સોનાના સિંહાસન પર સ્થાન અપાયું. દરેક દેવી-દેવતાએ કોઈ ને કોઈ ભેટસોગાદો આપી. પૃથ્વીની દેવી ગણાતી ગાઈએ હેરાને સોનાનાં સફરજન આપતું વૃક્ષ ભેટ આપ્યું. હેરા ખુશ થઈ અને તે વૃક્ષ સમુદ્રકિનારે તેના બગીચામાં રોપ્યું.

લગ્ન બાદ હેરા અને જ્યૂસ સમોસ નામના ગ્રીક ટાપુ પર હનીમૂન માટે ગયાં. આ હનીમૂન ૩૦૦ વર્ષ ચાલ્યું. અલબત્ત, હેરા તેના ઈર્ષાળુ અને બદલાની ભાવનાવાળી પ્રકૃતિ માટે જાણીતી હતી. ખાસ કરીને જ્યૂસ કોઈ બીજી સ્ત્રીના પ્રેમમાં પડે તો તેને ગમતું નહીં.

હેરાને સ્ત્રીઓ અને લગ્નની દેવી ઉપરાંત ‘ઓલિમ્પિયન ક્વીન ઓફ ગોડ્સ એન્ડ ગોડેસીસ’ પણ કહેવાય છે. તેને આકાશ અને સ્વર્ગની દેવી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવતી હતી. તે અત્યંત સુંદર હતી. તેના વિશે બીજી ઘણી દંતકથાઓ પણ છે. સૃષ્ટિની સહુથી વધુ સુંદર દેવીઓની સ્પર્ધામાં તેણે દેવી એફ્રોદિતિ અને એથેના સાથે સ્પર્ધા કરી હતી. તેમાં એફ્રોદિતિ વિજયી બનતાં એ ચુકાદો આપનાર પેરિસ સાથે બદલો લેવા તેણે પેરિસ અને તેના પિતા સામેના ગ્રીકોના યુદ્ધમાં ગ્રીકોને મદદ કરી હતી અને ટ્રોયનું પતન થયું હતું. ગ્રીસના અર્ગોસ અને સમોસ પ્રાંતમાં તેની પૂજા થતી હતી.

હેરા માટે જ દંતકથાઓ જાણીતી છે તેમાં એક દંતકથા એવી છે કે હેરાના રથને મોર ખેંચતા હતા. મહાકવિ હોમરે તેને ‘Coe-eyes’સ્ત્રી તરીકે વર્ણવી છે. તે આમ તો લગ્નની દેવી ગણાતી હતી, પરંતુ તે સ્વયં એક નોંધપાત્ર અને સારી માતા ગણાઈ નથી. તેણે જ્યૂસથી જે સંતાનો આપ્યાં તેમાં ‘એરેસ’ નામનો પુત્ર યુદ્ધનો દેવતા ગણાયો છે. ‘હેલી’ નામની પુત્રી યૌવનની દેવી ગણાઈ છે. જ્યારે એરિસ નામની પુત્રી કુસંપ અને વેરઝેરની દેવી ગણાઈ છે. ‘એલિથિયા નામની પુત્રી બાળકોના જન્મની દેવી ગણવામાં આવી છે. આ સિવાય હેરાએ બીજાઓથી થયેલાં સંતાનોને પણ જન્મ આપ્યો હતો. જે રીતે તેના પતિ જ્યૂસે બીજી દેવીથી એથેનાને જન્મ આપ્યો હતો તેથી ઈર્ષા અનુભવી દેવી હેરાએ પણ જ્યૂસથી નહીં એવા ‘હેફેસ્ટ્સ’ નામના અપંગ અને કદરૂપા પુત્રને જન્મ આપ્યો હતો. જન્મેલું બાળક કઢંગું હોઈ હેરાએ તેને માઉન્ટ ઓલમ્પસ પરથી નીચે ફેંકી દીધો હતો. આ વાતનો બદલો પાછળથી તેના કદરૂપા પુત્રએ લીધો હતો. હેરા જે જાદુઈ સિંહાસન પર બેસતી હતી ત્યાંથી તે ઊભી જ ન થઈ શકે તેવી સજા કરી હતી. બીજાં દેવી-દેવતાઓએ દરમિયાનગીરી કરવી પડી હતી. વિકૃત દેહવાળા હેફેસ્ટ્સને દેવી એફ્રોદિતિ પત્ની તરીકે આપવામાં આવી તે પછી જ તેણે તેની માતા હેરાને મુક્ત કરી હતી.

હેરા હેરાક્લિસ નામના પુત્રની ઓરમાન માતા પણ હતી. એ જમાનાની ગ્રીક ઓલિમ્પિકનો તે હીરો હતો. એલ્કેમની નામની સ્ત્રીના ઉદરમાં હેરાકલ્સ હતો ત્યારે તેના જન્મને રોકી રાખવા હેરાએ હેરાક્લિસની માતાના બે પગ બાંધી દીધા હતા. અલબત્ત, એક દાસીએ હેરાના એ કાવતરાને નિષ્ફળ બનાવતાં હેરાએ તેને શાપ આપી પ્રાણીમાં રૂપાંતરિત કરી દીધી હતી. હેરાક્લિસ હજુ નાનો બાળક હતો ત્યારે પણ હેરાએ બે સાપ તેના પલંગમાં મુકાવી દીધા હતા. બાળક બંને સાપ હાથમાં પકડી સર્પો સાથે રમવા માંડયું હતું. એક દાસી આ દૃશ્ય જોઈ ગઈ હતી, પણ બાળક દૈવી હોઈ તેને કંઈ થયું નહોતું. આ દૃશ્યનાં અનેક પેઇન્ટિંગ્સ પાછળથી દોરવામાં આવ્યાં હતાં. હેરાક્લિસને ખતમ કરવા હેરાએ બીજાં અનેક ષડ્યંત્રો રચ્યાં હતાં, પરંતુ હેરાક્લિસ વધુ ને વધુ શક્તિશાળી બનીને બહાર આવ્યો હતો. અલબત્ત, પાછળથી એક સમયે ર્પોિફરિયોન નામના રાક્ષસી વ્યક્તિએ હેરા પર બળાત્કાર કરવાની કોશિશ કરી ત્યારે હેરાક્લિસે જ તેને બચાવી હતી. તે પછી બંને મિત્રો બની ગયાં હતાં અને તેના બદલામાં હેરાએ ‘હેલી’ નામની પુત્રી હેરાક્લિસને તેની પત્ની તરીકે આપી હતી.

ગ્રીસની પ્રાચીન સંસ્કૃતિમાં આવતાં દેવી-દેવતાઓનું પૌરાણિક સાહિત્યમાં એક આગવું સ્થાન છે અને વિશ્વભરના સાહિત્યકારોએ દરેક દેવી-દેવતાઓ પર વિસ્તૃત સંશોધનો કરેલાં છે.

મહાકવિ હોમરે હેરાને ઈર્ષાળુ અને ઝઘડાખોર સ્ત્રી તરીકે વધુ વર્ણવી છે. જ્યૂસ અને હેરા વચ્ચે પણ અનેક વાર ઝઘડા થતા હતા. જ્યૂસે કેટલીક વાર તેને માર પણ માર્યો હતો અને તેના હાથમાં સાંકળો બાંધીને વાદળોમાં લટકાવી પણ દીધી હતી. જ્યૂસ ગુસ્સામાં હોય ત્યારે હેરા તેના શરણે થઈ જતી અને ક્યારેક કાવતરાં પણ કરતી. અલબત્ત, જ્યૂસને પ્રણયમસ્ત કરવા ક્યારેક તેના રૂપ અને સૌંદર્યનો ભરપૂર ઉપયોગ કરી. જ્યૂસના કારણે તે ત્રણ સંતાનોની માતા પણ બની હતી. પૃથ્વી પર તેનાં પ્રિય સ્થળો આર્ગોસ, સ્પાર્ટા અને મિસેનાઈ હતાં. મહાકાવ્ય ‘ઇલિયડ’માં તે ગ્રીકોની સમર્થક હતી જ્યારે ‘ઓડિસી’માં તે જેસનની સમર્થક હતી. ગ્રીકમાં હેરાનાં ઘણાં મંદિરો હતાં અને પ્રાચીન ગ્રીકના લોકો તેની પૂજા પણ કરતા હતા. ગ્રીસમાં ઘણી જગાએ હેરાનાં પુરાણા મંદિરના અવશેષો છે. હેરા હંમેશાં તેના મસ્તક પર તાજ પહેરતી. ઘણાં તેને તારાઓની દેવી પણ કહે છે. કેટલાક તેને ચંદ્રમાની દેવી પણ કહે છે. આધુનિક લેખકો તેને પ્રકૃતિની દેવી કહે છે.

હેરા એના સુંદર કપાળ અને વિસ્ફારિત વિશાળ આંખો માટે જાણીતી હતી. ગ્રીસમાં અનેક સ્થળે હેરાના મસ્તકનાં બાવલાં આજે પણ જોવા મળે છે. હેરાનું એક મંદિર ઈ.સ. પૂર્વે ૮૦૦માં ગ્રીસના સમોસ ખાતે બાંધવામાં આવ્યું હતું. તેના અવશેષો વિશાળ થાંભલા રૂપે આજે પણ ગ્રીસમાં મોજૂદ છે.

You are what you eat the dissertation writing help freshman fifteen.

તમારો પુત્ર પિતાની હત્યા કરશે અને માતા સાથે લગ્ન કરશે

ઇડિપસ એક ગ્રીક માયથોલોજી છે. પૌરાણિક ગ્રીક રાજાના જીવનની કરુણતમ ઘટનાની કહાણી છે. આ ટ્રેજેડી સોફોક્લિસ નામના ગ્રીક લેખકની નાટયકૃતિ છે. કથાનો મુખ્ય નાયક ઇડિપસ છે. ‘ઇડિપસ’નો અર્થ ‘સૂજી ગયેલા પગ’.’ઇડિપસ’ થીબ્સ નામના એક ગ્રીક રાજ્યના રાજા લાયસ અને ક્વીન જોકાસ્ટાનો પુત્ર હતો. લાયસ-જોકાસ્ટાનાં લગ્નના ઘણા સમય સુધી સંતાનપ્રાપ્તિ થઈ નહોતી. રાજા લાયસે એપોલો મંદિરના એક ભવિષ્યવેત્તાને સંતાનપ્રાપ્તિ માટે પૂછપરછ કરી. ભવિષ્યવેત્તાએ કહ્યું, “તમારાં રાણીને જે સંતાન થશે તે તેના પિતાની એટલે કે તમારી હત્યા કરી નાખશે અને તેની માતા સાથે લગ્ન કરશે.”આ ભવિષ્યવાણીને ખોટી પાડવા રાણીએ સગર્ભા બનવાનું અને બાળકને જન્મ આપવાનું પસંદ કર્યું. બાળકનો જન્મ થતાં જ તેના બંને પગ સખત રીતે બાંધી દેવામાં આવ્યા, જેથી બાળક બે હાથ અને બે પગે ચાલી જ શકે નહીં. એ પછી એ તાજા જન્મેલા બાળકને નજીકના પર્વત પર ત્યજી દેવાનું કામ મહેલના એક સેવકને સોંપવામાં આવ્યું. રાજાને હતું કે, બાળકના બંને ઘૂંટણ સખતાઈપૂર્વક બાંધેલા હોઈ તે ચાલી શકશે નહીં અને મૃત્યુ પામશે. નોકરને દયા આવતાં બાળક પર્વત પર ત્યજી દેવાને બદલે તેણે કોરિન્થ નામના બીજા એક ગ્રીક રાજ્યમાં રહેતા ભરવાડને આપી દીધું. એ ભરવાડે એ બાળક બીજા એક ભરવાડને આપ્યું. એમ કરતાં કરતાં બાળક કોરિન્થના રાજા પોલિબસ અને ક્વીન મેરોયી પાસે પહોંચ્યું. કોરિન્થનો આ રાજા નિઃસંતાન હતો. તેણે આ નાનકડા બાળકને દત્તક લીધું. બાળકના બંને પગ સખતાઈપૂર્વક બાંધી દેવાયેલા હોઈ તેના બંને પગ સૂજી ગયા હતા, તેથી બાળકને ‘ઇડિપસ’ નામ અપાયું.

ઇડિપસ હવે કોરિન્થ રાજ્યના રાજકુમાર તરીકે મોટો થવા લાગ્યો. એક વાર તેના એક મિત્રએ શરાબના નશામાં તેને કહી દીધું, “તું કોરિન્થના રાજા અને રાણીનો પુત્ર છે જ નહીં. તું તો દત્તક લેવાયેલો પુત્ર છે.” આ સાંભળ્યા બાદ ઇડિપસ વિક્ષુબ્ધ થઈ ગયો. તે સીધો જ કોરિન્થના રાજા પોલિબસ પાસે ગયો અને પૂછયું, “શું એ વાત સાચી છે કે તમે મારાં અસલી માતા-પિતા નથી?”

રાજા પોલિબસ અને ક્વીન મેરોયીએ કહ્યું, “તને જે કોઈએ આ વાત કહી છે તે ખોટી છે. તું અમારું જ સંતાન છે.” પણ ઇડિપસને એમના ખુલાસાથી સંતોષ ન થયો. ઇડિપસે હવે ડેલ્ફીના એપોલો મંદિરના એ જ ભવિષ્યવેત્તાનો સંપર્ક સાધ્યો. એ ભવિષ્યવેત્તાનું નામ ટાયરેસિયસ હતું. ટાયરેસિયસ અંધ હતો. તેણે ઇડિપસને એટલું જણાવ્યું કે, “તારા નસીબમાં તારા જ હાથે પિતાનું મૃત્યુ લખાયું છે અને તે પછી તું તારી માતા સાથે લગ્ન કરીશ એમ પણ લખાયું છે.”

આ ભવિષ્યવાણી ખોટી પાડવા ઇડિપસે કોરિન્થ પાછા જવાનું માંડી વાળ્યું, કારણ કે હજુ તેના મનમાં એ જ હતું કે કોરિન્થના રાજા અને રાણી જ તેનાં પિતા અને માતા છે. ભૂલથી પણ તેમની હત્યા થઈ જાય તો! એ વિચાર સાથે ઇડિપસ તેનો રથ લઈ ડેલ્ફી રાજ્યની નજીક આવેલા થીબ્સ તરફ જવા રવાના થયો. રસ્તામાં એક સ્થળે ત્રણ રસ્તા આવતા હતા. એક તરફથી એક વ્યક્તિ રથ લઈને એ જ રસ્તે જવા માગતી હતી. એ વખતે પહેલા કોનો રથ આગળના રસ્તે જાય તે મુદ્દા પર બેઉ વચ્ચે ઝઘડો થયો અને યુવાન ઇડિપસે બીજા રથ પર સવાર થયેલી વ્યક્તિની સ્વરક્ષણ માટે હત્યા કરી નાખી. ઇડિપસને એ વખતે ખબર નહોતી કે અજાણતાં જ તેણે જેની હત્યા કરી છે, તે અસલમાં તેના પિતા અને થીબ્સના રાજા લાયસ હતા. આ ઘટનાનો સાક્ષી રાજા લાયસનો એકમાત્ર વફાદાર ગુલામ હતો અને તે ગભરાઈને ત્યાંથી ભાગી ગયો. ભવિષ્યવેત્તાની પહેલી ભવિષ્યવાણી સાચી પડી, પરંતુ ઇડિપસ એનાથી અજાણ હતો.

આ ઘટના બાદ ઇડિપસે રથમાં જ તેનો થીબ્સ જવાનો પ્રયાસ જારી રાખ્યો. રસ્તામાં સ્ફિન્ક્સ તરીકે ઓળખાતું એક પ્રાણી રહેતું હતું અને તે તમામ વટેમાર્ગુ ને પ્રવાસીઓને હેરાન કરતું હતું. સ્ફિન્ક્સ એક પ્રકારનું રાક્ષસી પ્રાણી હતું, જેનો ચહેરો સ્ત્રી જેવો પણ બાકીનો દેહ સિંહનો હતો. આ રસ્તા પરથી પસાર થતી દરેક વ્યક્તિને તે ઉખાણું પૂછતું અને જે તેનો જવાબ આપી ન શકે તેને મારીને તે ખાઈ જતું. જે સાચો જવાબ આપે તેને તે જવા દેતું. સ્ફિન્ક્સે ઇડિપસને રોક્યો અને એક ઉખાણું પૂછયું, “એવું કયું પ્રાણી છે, જે સવારે ચાર પગે ચાલે છે, બપોરે બે પગે ચાલે છે અને સાંજે ત્રણ પગે ચાલે છે?”

ઇડિપસે તરત જ જવાબ આપ્યો, “માણસ, જે જન્મે છે ત્યારે શરૂઆતમાં બે હાથ અને બે પગથી ફર્શ પર ચાલે છે. યુવાનીમાં તે બે પગે ચાલે છે અને વૃદ્ધ થાય છે ત્યારે લાકડીનો સહારો લે છે, તેથી જીવનની સાંજે ત્રણ પગે ચાલે છે.”

આ જવાબ સાંભળી સ્ફિન્ક્સે સંતોષ વ્યક્ત કર્યો પછી તેણે દરિયામાં ડૂબી જઈને આત્મહત્યા કરી લીધી અને એ રીતે થીબ્સના લોકોને સ્ફિન્ક્સના ત્રાસમાંથી મુક્તિ મળી. એ વખતે થીબ્સના મૃત્યુ પામેલા રાજાની પત્નીના ભાઈ ક્રિયોને એવી જાહેરાત કરેલી હતી કે, “જે કોઈ વ્યક્તિ થીબ્સના લોકોને સ્ફિન્ક્સના ત્રાસમાંથી મુક્તિ અપાવશે તેને થીબ્સનો રાજા ઘોષિત કરાશે અને હમણાં જ વિધવા થયેલાં રાણી જોકાસ્ટાનો હાથ પણ તેને સોંપાશે.” એટલે થીબ્સના લોકોએ સ્ફિન્ક્સના ત્રાસમાંથી મુક્તિ અપાવનાર ઇડિપસને થીબ્સનો રાજા ઘોષિત કરી દીધો અને વિધવા થયેલી ક્વીન જોકાસ્ટાને ઇડિપસ સાથે પરણાવી દીધી. ઇડિપસ અજાણતાં જ તેની માતાને પરણ્યો. આ રીતે ભવિષ્યવેત્તાની બીજી ભવિષ્યવાણી પણ સાચી પડી.

ઇડિપસ અને જોકાસ્ટાનાં લગ્નનાં ઘણાં વર્ષો બાદ થીબ્સ પર આફતના ઓળા ઊતર્યા. ભયંકર દુષ્કાળ પડયો. ખેતરોમાં અનાજ ઊગવાનું બંધ થઈ ગયું. વૃક્ષોએ નવાં પર્ણો આપવાનું બંધ કરી દીધું. સ્ત્રીઓ ગર્ભવતી થતી બંધ થઈ ગઈ. થીબ્સમાં ‘પ્લેગ ઓફ ઇર્ન્ફિટલિટી’ની આપત્તિ ઊભી થઈ. પશુઓએ પણ વાછરડાં કે બચ્ચાં આપવાનું બંધ કરી દીધું. થીબ્સનો રાજા બનેલો ઇડિપસ ચિંતામાં પડયો. એણે ક્વીન જોકાસ્ટાના ભાઈ ક્રિયોનને ડેલ્ફીના એપોલો મંદિરના પૂજારી પાસે આ ભયંકર આફતનું કારણ જાણવા મોકલ્યો. ક્રિયોને પાછા આવીને કહ્યું કે થીબ્સના અગાઉના રાજા લાયસની હત્યા કરનાર વ્યક્તિને પાઠ ભણાવવા કુદરત આમ કરી હતી છે. ઇડિપસે તેની પત્ની અર્થાત્ તેની માતા જોકાસ્ટાને કહ્યું, “રાજા લાયસનો હત્યારો જે દિવસે મળી આવશે તે જ દિવસે તેને હું દેશનિકાલ કરી દઈશ.”

ઇડિપસે હવે સચોટ આગાહી કરવા માટે જાણીતા અંધ મહાત્મા ટાઇરેસિઅસની શોધ આદરી. ક્રિયોને ટાઇરેસિઅસને શોધી કાઢયો. ટાઇરેસિઅસે રાજા લાયસના હત્યારાની શોધ નહીં કરવા ચેતવણી આપી. ક્રિયોન અને ભવિષ્યવેત્તા વચ્ચે ઉગ્ર બોલાચાલી થતાં ઉશ્કેરાયેલા ટાઇરેસિઅસે કહી દીધું, “તારે જાણવું જ છે તે! તો જાણી લે કે થીબ્સના રાજા કિંગ લાયસનો હત્યારો ખુદ ઇડિપસ છે અને ઇડિપસ ખુદ તેનાં માતા-પિતા કોણ છે તે જાણતો નથી અને શરમજનક જિંદગી જીવી રહ્યો છે.”

ક્રિયોને આ વાત રાજા ઇડિપસને કરી તો ઇડિપસ ખિજાયો અને કહ્યું, “તું ખોટી રીતે મારી પર રાજા લાયસની હત્યાનો આરોપ મૂકી રહ્યો છે.”

આ ઉગ્ર ચર્ચા વખતે જ રાણી જોકાસ્ટાએ પ્રવેશ કર્યો અને ઇડિપસને શાંત પાડતાં કહ્યું, “મારે જે પહેલું સંતાન અવતર્યું હતું તેેને અમે મારી નાખવા માટે પગ બાંધીને પર્વત પર છોડી દીધું હતું.”

આ વાત સાંભળી ઇડિપસ ઢીલો પડી ગયો. એને લાગ્યું કે, “રાજા લાયસની હત્યા કદાચ મારા હાથે જ થઈ હોવી જોઈએ.” એવામાં સમાચાર આવ્યા કે કોરિન્થના રાજા પોલિબસનું મૃત્યુ થયું છે. જોકે, ઇડિપસ હજુ રાજા પોલિબસને જ પોતાના પિતા સમજતો હતો. રાજા પોલિબસનું મૃત્યુ કુદરતી રીતે થયું હોવાથી ભવિષ્યવાણી ખોટી પડી રહી છે એવો પણ ખ્યાલ તેને આવ્યો. ઇડિપસે રાજા પોલિબસના અંતિમ સંસ્કારની વિધિ વખતે હાજરી આપવા ઇન્કાર કર્યો ત્યારે કોરિન્થથી આવેલા સંદેશવાહકે સ્પષ્ટતા કરી, “રાજા ઇડિપસ! સાચી વાત એ છે કે તમે રાજા પોલિબસના અસલી નહીં દત્તક પુત્ર છો. તમે તો એક પર્વત પરથી મળી આવેલા અનાથ બાળક હતા.”

રાણી જોકાસ્ટાને ખ્યાલ આવી ગયો કે, ઇડિપસ કે જે હાલ તેનો પતિ છે તે હકીકતમાં તેનું જ સંતાન છે. રાણી જોકાસ્ટાએ ઇડિપસને રાજા લાયસના હત્યારાની શોધ ન કરવા જણાવ્યું. છતાં ઇડિપસે એ વ્યક્તિને બોલાવી જેને પોતાને નાની વયમાં જ પર્વત પર મૂકી આવવાની જવાબદારી સોંપી હતી. મહેલના ગુલામે બધી વાત ઉઘાડી કરી નાખી. રાણી જોકાસ્ટાને ખ્યાલ આવી ગયો કે જેને તે પરણી છે અને જેનાથી તે ત્રણ સંતાનોની માતા બની છે તે ઇડિપસ તેનો જ પુત્ર છે. આ આઘાત સહન ન થતાં ક્વીન જોકાસ્ટાએ પોતાના શયનખંડમાં જઈ ગળાફાંસો ખાઈ આપઘાત કરી લીધો.

રાજા ઇડિપસને ખ્યાલ આવી ગયો કે અજાણતાં જ એણે પિતાની હત્યા કરી હતી અને ખુદની જ માતા સાથે પરણ્યો હતો. આ ભયંકર અપરાધના કારણે જ ઈશ્વર થીબ્સ પર રૂઠયો હતો અને થીબ્સ પર ભયંકર આફતના ઓળા ઊતર્યા હતા.

ઇડિપસ રાણી જોકાસ્ટાને મળવા ગયો પણ રાણીએ આત્મહત્યા કરી લીધી હતી. ઇડિપસે રાણી જોકાસ્ટાનાં વસ્ત્રોમાંથી એક અણીદાર પીન ખેંચી કાઢી અને એ પીન પોતાની આંખોમાં ઘોંચી જાતે જ પોતાની આંખો ફોડી નાખી. પશ્ચાત્તાપ માટે એણે પીડા ભોગવવાનું નક્કી કરી લીધું. આંખો ફોડી નાખ્યા બાદ એણે જાતે જ પોતાની જાતને દેશનિકાલ કરી દીધી. એણે અગાઉ પણ કહ્યું હતું કે, “રાજા લાયસની હત્યા કરનારને તે દેશનિકાલ કરી દેશે.”

અંધ બની ગયા બાદ ઇડિપસ તેની પુત્રી એન્ટીગોનના ખભે હાથ મૂકી ઠેરઠેર ભટકવા લાગ્યો. ભારે પશ્ચાત્તાપ સાથે દુઃખ અનુભવતો ઇડિપસ પુત્રીના સહારે એથેન્સ પહોંચ્યો. એથેન્સના રાજા થેલિયસે તેને આશ્રય આપ્યો, પરંતુ ખૂબ જ દુઃખી હાલતમાં તે મૃત્યુ પામ્યો. તેના કેટલાક સમય બાદ ઇડિપસના બે પુત્રોએ થીબ્સ પર રાજ કરવા માટે નક્કી થયેલી શરતોનો ભંગ થતાં લડાઈ કરી અને લોહિયાળ જંગમાં બંને ભાઈઓએ એકબીજાની હત્યા કરી નાખી.

અલબત્ત, દંતકથા એવી છે કે ઇડિપસ મૃત્યુ પામ્યો ત્યારે થીબ્સના અંદરોઅંદર લડતા લોકો ઇડિપસને થીબ્સમાં લાવવા માગતા હતા. તેઓ માનતા હતા કે, ઇડિપસ પાછો ફરશે તો થીબ્સનું નસીબ પણ પાછું આવશે. પણ તેમ ન થયું.

ઇડિપસ એથેન્સમાં કોલોનસ નામનાં વૃક્ષોના જંગલમાં મૃત્યુ પામ્યો. આ જંગલમાં જ ક્યાંક તેની કબર હોવાનું મનાય છે અને એમ પણ કહેવાય છે કે ઇડિપસના આગમન પછી એથેન્સનું નસીબ પાછું ફર્યું. ઇડિપસ એથેન્સમાં મૃત્યુ પામ્યો તે પછી એથેન્સની પ્રગતિનો ઉદય થયો.

‘ઇડિપસ’ની આ દંતકથા અનેક વાર કહેવાઈ છે. અનેક વાર લખાઈ છે. ઇડિપસ લેટિન સાહિત્યની એક યાદકાર કૃતિ-ટ્રેજેડી છે. ઇજિપ્તના પિરામિડોમાં એક વિશાળ ‘સ્ફિન્ક્સ’ પણ જોવા મળે છે. અલબત્ત, ‘ઇડિપસ’ની આ કથા ગ્રીક કવિ અને નાટયલેખક સોફોક્લિસની કૃતિ પર આધારિત છે. સોફોક્લિસ ઈસુના જન્મ પૂર્વ ૪૦૬ની સાલની આસપાસ થઈ ગયા. તેમણે કુલ સાત કરુણાંતિકાઓ લખી હતી. તેમાંથી આજે જે કૃતિઓ વિશ્વ પાસે બચી છે તેમાં (૧) Ajax. (૨) Odepus Rex. (૩) Antigone અને (૪) Odeipus at Cononus છે.

સોફોલિક્સ શબ્દ બે શબ્દોમાંથી બનેલો છે. ‘Sofo’નો અર્થ છે Wise અને ‘Cles’નો અર્થ છે Glorius-famous. Famous for wisdom અર્થાત્ ડહાપણ માટે જે વ્યક્તિ જાણીતી હતી તે.

‘ઇડિપસ’ની આ કથા અને તેમાં અભિપ્રેત ભાવના આધારે ઘણાં વર્ષો પછી આધુનિક મનોવિજ્ઞાાનના પિતા એવા જર્મનીના મનોવૈજ્ઞાાનિક ડો. સિગ્મંડ ફ્રોઇડે ‘ઇડિપસ’ના નામના આધારે માનવીના કેટલાંક વર્તન માટે ‘ઇડિપસ કોમ્પ્લેક્સ’ એવું નામ આપ્યું હતું. આવી ગ્રંથિથી પીડાતાં બાળકો માતાને પ્રેમ કરતા તેના પિતાથી પણ ઈર્ષા અનુભવતા હોય છે. આ ગ્રંથિની તીવ્રતા પરાકાષ્ઠાએ હોય ત્યારે બાળક અજાણતાં જ તેના પિતાનું મૃત્યુ ઇચ્છતું હોય છે. આવી મનોવિકૃતિ ધરાવનાર બાળકો કે વ્યક્તિઓ ‘ઇડિપસ કોમ્પ્લેક્સ’થી પીડાય છે તેમ કહેવાય છે. અલબત્ત, ગ્રીક લેખકની દંતકથાનો નાયક ઇડિપસ સ્વયં આવી કોઈ માનસિક બીમારીનો રોગી નહોતો. એણે તો અજાણતાં જ માતા સાથે લગ્ન કર્યું હતું અને અજાણતાં જ પિતાની હત્યા કરી નાખી હતી.


Produktdetails isbn 978-3-411-86196-5 erscheinungsjahr 2010 format 17,0 x 24,0 cm marke cornelsen scriptor ähnliche produkte im shop sms bachelorarbeit schreiben lassen auf englisch deutsch – aufsatz 5.

NAMO ,THE CONQUEROR (રેડ રોઝ) Oct 12, 2014 01:43

રેડ રોઝ : દેવેન્દ્ર પટેલ૧૯૪૯ના ગ્રીષ્મમાં એ વખતના વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુએ સૌપ્રથમ વાર તેમના જીવનમાં અમેરિકાની યાત્રા કરી હતી. એ વખતના રાજદૂતોએ એ યાત્રાને સૌજન્યયાત્રા કહી હતી. એ વખતના અમેરિકાના પ્રેસિડેન્ટ હેરી એસ. ટ્રુુમેનને જવાહરલાલ નહેરુ અકળાવનારી વ્યક્તિ લાગી હતી. તેમના મતે ભારતનું કોઈ ખાસ મહત્ત્વ નહોતું. વર્ષો સુધી ભારત એ મદારીઓનો અને ગંગામાં સ્નાન કરવા માટે જાણીતો દેશ હતો. આઝાદી પછી જવાહરલાલ નહેરુ રશિયાથી પ્રભાવિત હતા. નહેરુ યુગમાં ભારત અમેરિકા વિરોધી રશિયાના મિત્ર તરીકે ઓળખાતું રહ્યું.આ વાતને વર્ષો થઈ ગયાં. સમય બદલાતો રહ્યો. પાકિસ્તાનના ભારત પરના આક્રમણ વેળા રશિયા ભારત સાથે રહ્યું. ચીને ભારત પર આક્રમણ કર્યું ત્યારે અમેરિકાએ ભારતને મદદ કરી. અમેરિકા-રશિયા વચ્ચેનું શીતયુદ્ધ ખતમ થઈ ગયું. પૂર્વ વડાપ્રધાન નરસિંહરાવ અને રાજીવ ગાંધીના વલણમાં પણ ફરક આવ્યો. એવા સમયે ભારતનો એક યુવાન કોઈ આંતરરાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમમાં માત્ર યુવક તરીકે જ હાજર રહેવા ગયો હતો. એણે ન્યૂ યોર્કનું મેનહટન જોયું. સ્ટેચ્યુ ઓફ લિબર્ટી જોયું. વોશિંગ્ટનમાં દૂરથી વ્હાઈટ હાઉસ જોયું અને એક રેલિંગની પેલે પાર ઊભા રહી વ્હાઈટ હાઉસને નિહાળ્યાં કર્યું. એ યુવાને એ જ સમયે અમેરિકાનાં ૫૦માંથી ૨૯ જેટલાં રાજ્યો ખૂંદી કાઢયાં હતાં. અલબત્ત, એ યુવાન પાસે ખિસ્સામાં બહુ પૈસા નહોતા. સસ્તી ટિકિટ લેવા માટે એણે સસ્તી એરલાઇન્સ શોધી કાઢી. હોટલનાં બિલ બચાવવા લેઈટ નાઇટ ફલાઈટ્સ લીધી. સવારે કોઈ શહેરમાં પહોંચાય જેથી હોટલનું ભાડું બચી જાય. અમેરિકામાં આને ‘રેડ આઈ’ ફલાઈટ્સ કહે છે, કારણ કે આખી રાત પ્લેનમાં ઊંઘ ન આવે તેથી સવારે આંખ લાલ થઈ ગઈ હોય. એ બધાં ખર્ચ માટે એ યુવાને ૫૦૦ ડોલર બચાવી રાખ્યા હતા. એ વખતે એ બહુ મોટી રકમ હતી અને એ રકમમાં એણે અમેરિકાનાં ૨૯ રાજ્યોને જોઈ નાંખ્યાં.

એ યુવાન નરેન્દ્ર મોદી હતા. ૨૦ વર્ષ પહેલાં વોશિંગ્ટનમાં એક રેલિંગ પાસે ઊભા રહી વ્હાઈટ હાઉસ નિહાળનાર એ યુવાનને ખબર નહોતી કે આ જ વ્હાઈટ હાઉસમાં વિશ્વનો સૌથી શક્તિશાળી પ્રેસિડેન્ટ તેમનું રેડ કાર્પેટથી સ્વાગત કરશે. ૧૧ વર્ષ સુધી અમેરિકામાં પ્રવેશવાના વિઝા ન આપનાર અમેરિકાની સરકાર તેમનું ભવ્ય સ્વાગત કરશે. ખુદ ભારતીય અમેરિકનોને પણ ખબર નહોતી કે ભારતીય મૂળ ધરાવતા અમેરિકનોને ભારતમાં પ્રવેશવાના લાઇફટાઇમ વિઝા અને અમેરિકન નાગરિકો માટે વિઝા ઓન અરાઈવલ મળી જશે.

વર્ષો પહેલાં સ્વામી વિવેકાનંદ અમેરિકા ગયા હતા અને એક જ પ્રવચનથી અમેરિકનોને મંત્રમુગ્ધ કરી દીધા હતા. એ ઘટનાનું ઘણાં વર્ષો બાદ અમેરિકાની ધરતી પર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પુનરાવર્તન કર્યું. બંને વચ્ચે સામ્ય એ છે કે બંનેનું નામ ‘નરેન્દ્ર’ છે. તફાવત એ છે કે સ્વામી વિવેકાનંદ આધ્યાત્મિક પ્રતિભા હતા. નરેન્દ્ર મોદી રાજનૈતિક પ્રતિભા છે.

ન્યૂ યોર્કના મેડિસન સ્કવેર ગાર્ડનમાં સર્જાયેલાં દૃશ્યો બે બાબતો પ્રતિપાદિત કરતાં હતાં. એક તો નરેન્દ્ર મોદીની ૩૬૦ ડિગ્રી-શ્રેષ્ઠ વક્તૃત્વ કળા અને પ્રજાનો પણ ૩૬૦ ડિગ્રી શ્રેષ્ઠ પ્રતિભાવ. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના પ્રત્યેક વાક્યે ૧૮૦૦૦ શ્રોતાઓની તાળીઓની ગુંજ સંભળાતી હતી. પ્રાચીન રોમન એરેનામાં ગ્લેડિયેટર્સના યુદ્ધ પછી વિજેતા બનેલા ગ્લેડિયેટર માટે જે ગુંજ સંભળાતી હતી તેવી જ લોકગર્જના મેડિસન સ્કવેર ગાર્ડનમાં સંભળાતી હતી. આટલું સ્ટેન્ડિંગ ઓવેશન આજ સુધી કોઈ ભારતીય નેતાને મળ્યું નથી. લોકો હર પળ ‘મોદી-મોદી-મોદી’ પોકારતા હતા! આ એક પ્રકારની વિજય રેલી હતી. જે અમેરિકાએ નરેન્દ્ર મોદીને ૧૧ વર્ષ સુધી વિઝા આપવા ઈન્કાર કર્યો એ જ વ્યક્તિને અમેરિકાએ ઝૂકી જઈને આમંત્રણ પાઠવવું પડયું તેનો પ્રતિઘોષ મેડિસન સ્કવેર ગાર્ડનમાં જોવા મળતો નહોતો. આજ સુધીમાં કોઈ પણ ભારતીય નેતા અમેરિકા પ્રજાનાં હૃદય, દિલો-દિમાગ સાથે આટલા કનેક્ટ થયા નથી. મેડિસન સ્કવેર ગાર્ડનમાં નરેન્દ્ર મોદી એક રોકસ્ટારની જેમ આવ્યા, પરફોર્મ કર્યું અને લોકોને મંત્રમુગ્ધ કરી એક વિજેતાની જેમ જતા રહ્યા.

અલબત્ત, અત્રે એ વાત નોંધવી જોઈએ કે, અમેરિકામાં રહેતી ભારતીય મૂળની પ્રજાએ કરેલા આ ભવ્ય અભિવાદન પાછળ તેમની અગણિત આશાઓ અને અપેક્ષાઓ પણ છે. માતૃભૂમિથી હજ્જારો માઈલ દૂર રહેતા ભારતીયો તેમના દેશને ભૂલ્યા નથી. ભલે કારકિર્ર્દી બનાવવા તેઓ સાત સમંદર પાર ગયા હોય, પરંતુ એક દિવસ તો તે બધાની વતન પાછા આવવાની ઇચ્છા હોય છે જ. અમેરિકા તેમની કર્મભૂમિ છે, પરંતુ ભારત તેમની માતૃભૂમિ છે. તેઓ ભારતને એક તાકાતવર દેશ તરીકે જોવા માગે છે. ભારતની ગરીબી દૂર થાય તેવી તેમની ઇચ્છા છે. બેરોજગારીની સમસ્યા હલ થાય તેમ તેઓ ઇચ્છે છે. ભ્રષ્ટાચાર દૂર થાય તેમ તેઓ ઇચ્છે છે. ગંગા અને બીજી બધી જ નદીઓ સ્વચ્છ થાય તેમ તેઓ ઇચ્છે છે. જડ અમલદારશાહી દૂર થાય તેમ તેઓ ઇચ્છે છે. રેલવે સ્ટેશનો સ્વચ્છ હોય એમ તેઓ ઇચ્છે છે. રીક્ષાવાળો કે ટેક્સીવાળો તેમને લૂંટે નહીં તેમ તેઓ ઇચ્છે છે. ભારતમાં નવા ઉદ્યોગો સ્થપાય અને રેડટેપિઝમ દૂર થાય તેમ તેઓ ઇચ્છે છે. આ બધી જ લાગણીઓ અને ઉમ્મીદો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના અસાધારણ સ્વાગતની ભીતર અભિપ્રેત હતી. એ અપેક્ષાઓ સંતોષવાની ક્ષમતા લોકોએ વડાપ્રધાનમાં નિહાળી છે. વડાપ્રધાન હવે અમેરિકાની પ્રજાને પ્રભાવિત કરીને પાછા આવી જ ગયા છે ત્યારે તેમની જવાબદારી વધી જાય છે અને એ જવાબદારીઓ પરિપૂર્ણ કરવા માટે વડાપ્રધાને ઓવરટાઈમ કામ કરવું પડશે.

એ વાતમાં કોઈ શક નથી કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી એક નસીબદાર વ્યક્તિ છે. તેમના તમામ દુશ્મનો અને હરીફો પરાસ્ત થતા જાય છે. કુદરત પણ તેમને મદદ કરે છે. અમેરિકી યાત્રાના થોડા દિવસ પહેલાં જ ૧૧ મહિના પહેલાં છોડવામાં આવેલું ‘મંગળયાન’ મંગળ સુધી પહોંચી ગયું અને એ જ ટાણે વડાપ્રધાને અમેરિકાની ધરતી પર ગર્વભેર પગ મૂક્યો. આડકતરી રીતે અમેરિકન વિજ્ઞાાનીઓ માટે પણ એ સંદેશ હતો કે ભારત હવે મદારીઓનો દેશ નથી. આજે અમે મંગળ સુધી પહોંચી શક્યા છીએ. આવતી કાલે અમારી ઈન્ટર કોન્ટિનેન્ટલ બેલાસ્ટિક મિસાઈલ જરૂર પડે દુનિયાના કોઈ પણ દેશ સુધી પહોંચવા સક્ષમ છે.

અલબત્ત, મંગળયાનની સફળતા બાદ વડાપ્રધાનની એ જવાબદારી પણ વધી જાય છે કે દેશના કરોડો પરિવારોને વીજળી મળે, પાણી મળે, ઘર મળે, શૌચાલય પણ મળે. સ્કૂલ મળે અને ઉત્કૃષ્ટ શિક્ષણ પણ મળે. આ અપેક્ષા ભારતમાં વસતા ભારતીયોની અને વિશ્વભરમાં વસતા મૂળ ભારતીયોની છે.

એક અંગ્રેજ કવિ રૂડયાર્ડ કિપલિંગે કહ્યું છે કે, “પૂર્વ, પૂર્વ છે અને પશ્ચિમ, પશ્ચિમ છે. આ બંનેનું મિલન કદી શક્ય નથી.”- પરંતુ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ ઉક્તિ ખોટી પાડી છે. અમેરિકા પાસે હાર્ડવેર છે, ભારત પાસે સોફટવેર છે. અમેરિકા એક શક્તિશાળી લોકતાંત્રિક દેશ છે. ભારત વિશ્વનો સૌથી વધુ વસ્તીવાળો લોકતાંત્રિક દેશ છે. અમેરિકા અને ભારતને પોતપોતાની આગવી અને કેટલીક એકસમાન સમસ્યાઓ છે. આતંકવાદ એ બંને દેશોની એકસમાન સમસ્યા છે. આર્િથક મંદી એ અમેરિકાની સમસ્યા છે, ગરીબી એ ભારતની સમસ્યા છે. આર્િથક મંદી દૂર કરવા અમેરિકાને મોટું બજાર જોઈએ છે. ભારત સ્વયં મોટું ગ્રાહક બજાર છે. ભારત ચારે તરફ દુશ્મનોથી ઘેરાયેલો દેશ છે અને તેણે સંરક્ષણ, શસ્ત્ર-સરંજામ આધુનિક બનાવવાં જરૂરી છે. અમેરિકા આ ક્ષેત્રમાં ભારતનું સહયોગી બની શકે છે. વીજ ઉત્પાદનમાં ભારતનું સહયોગી બની શકે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય રાજનીતિમાં ચીન અને પાકિસ્તાનને ઠેકાણે રાખવા તે ભારત પર ભરોસો કરી શકે છે. આ બધી કૂટનીતિમાં ભારત અને અમેરિકાને એકબીજાની નજીક લાવવામાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સફળ રહ્યા છે. બંને દેશોના નેતાઓની બોડી લેંગ્વેજ અને કેમિસ્ટ્રી પણ સાનુકૂળ હતી. આ સાનુકૂળ વાતાવરણનો પૂરેપૂરો લાભ ઉઠાવવા માટે નરેન્દ્ર મોદી સક્ષમ છે. અમેરિકાએ અગાઉ તેઓ જ્યારે મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે દાખવેલા વલણની કટુતાને ભૂલી જઈને તેમણે અમેરિકી નાગરિકો માટે વિઝા ઓન અરાઈવલની જાહેરાત કરી તે તેમની ઉદારતા અને ઉત્કૃષ્ટ કૂટનીતિનો દાખલો છે. ખુદ અમેરિકાને જ શરમાવું પડે તેવી પરિસ્થિતિ તેમણે પેદા કરી દીધી. ખુદ અમેરિકા પણ નરેન્દ્ર મોદીના બેમિસાલ નેતૃત્વની ખૂબીઓને ધ્યાનપૂર્વક નિહાળી રહ્યું છે. જેથી બધા જ પ્રશ્નો હલ થાય. મોદી દરેક કાર્ય નિર્ધારિત સમયમર્યાદામાં પૂરું કરવા માટે જાણીતા છે અને તે માટે રાજનૈતિક સહમતી જરૂરી હોય છે. કામ એમણે કરી દીધું છે. ડિફેન્સના ક્ષેત્રમાં તેમણે એફડીઆઈની મર્યાદા ૪૯ ટકા કરી દીધી છે. ભારતને ડિફેન્સનું મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ બનાવવા બધી જ સાનુકૂળતાઓ ઊભી કરી આપી છે. ભારત આ ક્ષેત્રમાં ડિફેન્સ મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ બની જશે તો લાખ્ખો યુવાનોને નોકરીઓ પ્રાપ્ત થશે. ભારત સરકારના આ નિર્ણયથી અમેરિકા ખુશ છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું ‘મેઇક ઇન ઇન્ડિયા’ અભિયાન સફળ થાય તે જરૂરી છે. તેમની અમેરિકાની યાત્રા દરમિયાન અભૂતપૂર્વ ઉત્સાહ જોવા મળ્યો તેથી હવે એ બધી અપેક્ષાઓમાં પરિર્વિતત કરવી એ વડાપ્રધાન માટે એક ભગીરથ કાર્ય હશે.

ઓલ ધી બેસ્ટ મિ.પ્રાઈમ મિનિસ્ટર!

www. devendrapatel.in
Share This

Spouses, children, and parents or other relatives of u cheap essay writing service.

જયલલિતા પછી હવે બીજા કયા રાજકારણીનો વારો ? (ચીની કમ)

અદાલતોના સખ્ત વલણ બાદ ભ્રષ્ટાચારના આક્ષેપોમાં સંડોવાયેલા અનેક નેતાઓને જેલમાં જવું પડયું છે. ભૂતકાળમાં સુખરામ, વી.એસ. યદુયરપ્પા, સુરેશ કલમાડી, એ.રાજા, મધુ કોડા, કણિમોઝી, ઓમ પ્રકાશ ચૌટાલા, એ.આર. અંતુલે, જગન્નાથ મિશ્રા પછી લાલુપ્રસાદ યાદવ પણ જેલ જઈ આવ્યા છે. તેમની સામેના કેસો તો હજુ ઊભા જ છે. એ બધા વીઆઈપી જેલયાત્રીઓની કલબમાં જયલલિતાનો ઉમેરો થયો છે. ફરક એટલો જ છે કે, કોઈ મુખ્યમંત્રી સત્તા પર હોય અને ચાલુ હોદ્દાએ જેલમાં જવું પડયું હોય તેવો આ પહેલો દાખલો છે. જયલલિતાના જેલવાસ પછી જેમણે હવે ગભરાવવાની જરૂર છે,તેમાં આવક કરતાં વધુ સંપત્તિ ધરાવવાના કેસમાં મુલાયમસિંહ યાદવ, માયાવતી પણ આવી જાય છે. જયલલિતા સાથેની કડક અદાલતી કાર્યવાહીથી દેશના બીજા નેતાઓએ પણ ડરવાની જરૂર છે. જેઓ રાતોરાત અઢળક ધન સંપત્તિના માલિક બન્યાં છે તેઓ ગમે ત્યારે કાનૂનની પકડમાં આવી શકે છે. ‘ગોડ ફાધર’ નવલકથાના લેખક મારિયો પુઝોએ તેમની નવલકથાના આરંભમાં બાલ્ઝાકનું એક વાકય મૂક્યું છેઃ ”અઢળક ધનસંપત્તિ પાછળ કોઈ ને કોઈ એક ગુનો રહેલો છે.”

લગ્ન ભવ્ય શો

જયલલિતાએ તેમના દત્તક પુત્ર વી.એન.સુધાકરનના લગ્ન વખતે કોઈ રાજા-મહારાજાઓને પણ શરમાવે તે રીતે એ ૧૦૦ કરોડથી પણ વધુ ખર્ચ કરીને અઢળક ધનસંપત્તિનું પ્રદર્શન કર્યું હતું. મોટાભાગના ચેન્નાઈ શહેરને પ્રાઈવેટ થીમ પાર્ટમાં પરિર્વિતત કરી દેવામાં આવ્યું હતું. આઠ માળ ઊંચા સેંકડો કટઆઉટસ મૂકી તેની પર રોશની કરવામાં આવી હતી. આ લગ્નના સત્કાર સમારંભમાં એક લાખથી વધુ પક્ષના કાર્યકરો આવ્યા હતા. ૧૨,૭૦૦ મહેમાનોને ચાંદીના પત્રમાં આમંત્રણ મોકલવામાં આવ્યા હતા. સત્કાર સમારંભ વખતે મનોરંજન માટે એક્રોબેટિક્સ અને હોર્સ શો ગોઠવવામાં આવ્યા હતા. સમારંભ વખતે ૨૦,૦૦૦ પોલીસોને ડયૂટી પર લગાવવામાં આવ્યા હતા. આ બધું જ સરકાર અને પ્રજાના ખર્ચે.

એમ.જી. રામચંદ્રન

જયલલિતાની કારકિર્દી અભિનયથી શરૂ થઈ. એ વખતના દક્ષિણના અભિનેતા એમ.જી. રામચંદ્રન સાથે તેઓ પરિચયમાં આવ્યાં. બેઉ વચ્ચે સાનિધ્ય વધ્યું. તેમને રાજ્યસભામાં મોકલવામાં આવ્યા. અચાનક એમ.જી. રામચંદ્રનનું અવસાન થયું. જયલલિતાએ શરીર પરના તમામ અલંકારો ત્યજીને શ્વેત સાડી સાથે એમ.જી. રામચંદ્રનના મૃતદેહ પાસે ત્રણ દિવસ બેસી રહ્યા. તામિલનાડુના લોકોની જબરદસ્ત સહાનુભૂતિ મળી અને એક તબક્કે તેઓ તામિલનાડુના મુખ્યમંત્રી પણ બની ગયા. સુંદર વસ્ત્રો અને ધનસંપત્તિ તેમની નબળાઈ રહી, સાચા કે ખોટા માર્ગે અઢળક સંપત્તિ પેદા કરી. તામિલનાડુના ડીએમકેના સુપ્રીમો કરુણાનિધિ સાથે તેમને કાયમી શત્રુતા રહી. જયલલિતા સામે અરજીઓ થઈ. સીબીઆઈએ જયલલિતાના નિવાસસ્થાને દરોડા પાડયા. ૧૦ હજાર સાડીઓ, છ હજાર સેન્ડલ્સ, ૨૮ કિલો સોનું, ૮૦૦ કિલોગ્રામ ચાંદી, કરોડોની બેંક ડિપોઝિટો તથા જમીનો, ટી-એસ્ટેટ, ફાર્મહાઉસના દસ્તાવેજો મળ્યા અને તે બધાની કિંમત કરોડોમાં થાય છે. પૂરા અઢાર વર્ષ બાદ સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશથી બેંગલોરની ખાસ કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો. જયલલિતાને ૪ વર્ષની કેદ અને ૧૦૦ કરોડનો દંડ થયો. મુખ્યમંત્રી પદ ગુમાવવું પડયું. ૧૦ વર્ષ સુધી તેમણે ચૂંટણી લડવાની લાયકાત પણ ગુમાવી છે. જયલલિતાને થયેલી સજાના વૃત્તાંતો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના હાઈપ્રોફાઈલ અમેરિકાના પ્રવાસ કવરેજના કારણે દબાઈ ગયા.જયલલિતાને સજા થયાના સમાચાર જાણ્યા બાદ તામિલનાડુમાં ૧૬ વ્યક્તિઓએ આપઘાત કરી લીધો છે અથવા તો આઘાતના કારણે હાર્ટએટેકથી મૃત્યુ પામ્યા છે. આ પૈકી ત્રણ વ્યક્તિઓએ ગળે ફાંસો ખાઈ લીધો છે. એક વ્યક્તિએ જાતે જ અગ્નિસ્નાન કરી લીધું. એક વ્યક્તિ પૂરપાટ દોડતી બસની આગળ કૂદી પડયો. બીજી એક વ્યક્તિએ ઝેર પી લીધું. બાકીના લોકો હાર્ટએટેકથી મૃત્યુ પામ્યા. ધોરણ ૧૨ની એક વિર્દ્યાિથનીએ અગ્નિદાહની કોશિશ કરી. એક વ્યક્તિએ તેની આંગળી કાપી નાખી.

વીરપૂજક પ્રજા

ભારતની પ્રજા વીરપૂજક અથવા તો હીરો- ર્વિશપ માટે જાણીતી છે. તામિલનાડુની કે દક્ષિણના રાજ્યોની પ્રજાનો ફિલ્મના કે રાજનીતિના કલાકારોની પ્રત્યે સવિશેષ લગાવ છે. એક જમાનામાં તામિલનાડુના ફિલ્મ એક્ટર એમ.જી. રામચંદ્રનની કેટલાક લોકો ર્મૂિત બનાવી પૂજા કરતા હતા. તેઓ મુખ્યમંત્રી બન્યા, તે પછી તેઓે જ્યાં સુધી જીવ્યા ત્યાં સુધી તામિલનાડુની રાજનીતિમાં તેઓ અજેય રહ્યા. તેમણે પોતાનો રાજકીય વારસો જયલલિતાને આપ્યો. તામિલનાડુમાં કેટલાક લોકો માટે જયલલિતા દેવીથી ઓછાં નથી. જયલલિતાને પ્રજા અમ્મા તરીકે ઓળખે છે. તેઓ કેટલાક સમય અગાઉ ગુજરાતના એ વખતના મુખ્યમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની શપથવિધિ માટે અમદાવાદ આવ્યા ત્યારે સ્પેશિયલ પ્લેનમાં તેમની બેસવાની ખુરશી પણ સાથે લઈને આવ્યા હતા. તેમનું સ્થાન બીજાથી અલગ પડી જાય તે રીતે ગોઠવવામાં આવ્યું હતું. તેમનો અંગત સલામતી સ્ટાફ પણ તેમની સાથે આવ્યો હતો. તેમની રહેણીકરણી પણ એક મહારાણી જેવી છે. સામાન્ય લોકો તેમનાં દર્શનની એક ઝલક માટે તડપે છે.

રૂ.૬.૧૬ કરોડ 

હવે તાજેતરની વાત.

જે. જયલલિતા તાજેતરમાં જ એઆઈડીએમકે પાર્ટીના વડા તરીકે ફરી ચૂંટાયા હતા. માત્ર એ કારણસર જ તેમની પાર્ટીે રૂ.૬.૧૬ કરોડ જેટલી વધુ ધનવાન બની. વાત એમ હતી કે, પાર્ટીના જનરલ સેક્રેટરી તરીકે તેમની આ સાતમી વાર ચૂંટણી હતી. પક્ષનું મહામંત્રીપદ એ જ એમના પક્ષનું સર્વોચ્ચ પદ ગણાય છે. છેક ૧૯૮૭થી તેઓ આ પદ પર ચૂંટાતા આવ્યા છે. પક્ષના સ્થાપક એમ.જી. રામચંદ્રનના મૃત્યુ પછી જે. જયલલિતા સામે બીજું કોઈ ઊભું રહેતું નથી. હવે આ વખતની ચૂંટણીમાં આ પદ માટે તેમના નામનું ઉમેદવારીપત્ર પક્ષનો કોઈ પણ કાર્યકર ભરી શકે તેવી જોગવાઈ હતી. શરત એ હતી કે જે કોઈ કાર્યકર એ ઉમેદવારી પત્ર ભરે તે ઉમેદવારીપત્ર સાથે રૂ.૨૫ હજારનાં બેંક ડ્રાફટ પક્ષના નામે જમા કરાવવો તે પક્ષના બંધારણે ઘડેલો ફરજિયાત નિયમ છે. જયલલિતાના નામની દરખાસ્ત પક્ષના ૨૪૬૭ જેટલા કાર્યકરોએ કરી હતી. દરેક કાર્યકરે રૂ.૨૫ હજારનો બેંક ડ્રાફટ પણ પક્ષના ખાતામાં જમા કરાવતાં આ રકમ રૂ. ૬.૧૬ કરોડ જેટલી થઈ.પક્ષના આ પદની ચૂંટણી દર પાંચ વર્ષે થાય છે. આ મહિને જ જ્યારે પક્ષના હોદ્દેદારોની ચૂંટણીની જાહેરાત થઈ ત્યારે બધાને જ ખબર હતી કે, જયલલિતા જ પક્ષના વડા તરીકે ચૂંટાશે, પરંતુ તેમના નામની દરખાસ્ત કરવા માટે પક્ષના કાર્યકરોમાં હોડ લાગી ગઈ. આ જ સુધીમાં તામિલનાડુની બીજી એક પણ રાજકીય પાર્ટીએ માત્ર દરખાસ્ત દ્વારા આટલી રકમ એકત્ર કરી નથી અને તે પણ એક જ નામ માટે.

કાસ્ટ્રો- વિશ્વવિક્રમ

એઆઈડીએમકે પક્ષના વડાં તરીકે ચૂંટાયા બાદ જયલલિતા દેશની પોલિટિકલ પાર્ટીઓમાં સહુથી વધુ લાંબા કાળ માટે ચૂંટાયા હોય તેવો આ બીજો દાખલો છે. તામિલનાડુના એમ.કરુણાનિધિ જ છેક ૧૯૬૯થી ડીએમકેના વડા તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળી રહ્યા છે. તેઓ પક્ષને સહુથી લાંબું સુકાન સંભાળનારા સુકાની છે. અલબત્ત, તેમનો નંબર ક્યૂબાના ફિડલ કાસ્ટ્રો વિશ્વમાં સહુથી લાંબા સમય માટે પક્ષનું સુકાન સંભાળવવા માટે વર્લ્ડ રેકોર્ડ ધરાવે છે. ક્યૂબાની ક્યૂબન કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના વડા તરીકે તેઓ ૧૯૬૧થી ૨૦૧૧ સુધી કાર્યભાર સંભાળતા રહ્યા. હવે એમ કરુણાનિધિ (વયઃ ૯૨) બીજા પાંચ વર્ષ સુધી ડીએમકેના પ્રમુખ તરીકે ચાલુ રહે તો તેઓ ફિડલ કાસ્ટ્રોની બરાબર આવી જશે.

જયલલિતાને જેલવાસથી બીજા ભ્રષ્ટાચારી રાજનેતાઓ પણ જેલમાં જવા તૈયાર રહે !
Have you ever https://justdomyhomework.com/ wondered where the symbols for the dollar, the pound, or the yen come from.

બેટા! હવે રડીશ નહીં અને એક દિવસ બહાદુર બનજે (કભી કભી)

ઉત્તર-પશ્ચિમ અમેરિકાનું એક રાજ્ય. એમાં એક નાનકડા શહેરમાં પોલ નામનો એક છ વરસનો બાળક પોતાના ઘરમાં એકલો હતો. પોતાની લાકડાનાં રમકડાં બનાવવાની પેટીમાંથી ઓજારો લઈ નાનકડું ઘર બનાવવા મથી રહ્યો હતો. ખૂબ જ રસથી કામ કરતાં કરતાં અચાનક જ એનાથી ખીલીના બદલે પોતાના જ અંગૂઠા પર હથોડી મરાઈ ગઈ. એની રાડ ફાટી ગઈ. રડવું આવી ગયું, પણ રડે શી રીતે ? ઘરમાં કોઈ સાંભળવાવાળું તો હતું નહીં. એના પપ્પા નોકરી પર ગયા હતા. મા બજારમાં ખરીદી કરવા ગઈ હતી. હવે શું કરવું ? અચાનક એને યાદ આવ્યું કે, કોઈપણ માહિતી માટે એના પપ્પા ટેલિફોનનું રિસીવર ઉપાડીને ‘ઈન્ફોર્મેશન પ્લીઝ !’ એમ પૂછતા અને સામેથી જવાબ મળે પછી પોતાની જોઈતી માહિતી અંગે પૂછતાછ કરી લેતા. એ યાદ આવતાં જ એણે ફોનનું રિસીવર ઉઠાવ્યું અને કહ્યું, ‘ઈન્ફોર્મેશન પ્લીઝ !’એકાદ-બે ક્લિક્સ સંભળાઈ પછી સામે છેડેથી કોઈ મહિલાનો અવાજ આવ્યો, ‘ઈન્ફોર્મેશન બોલે છે. બોલો, હું આપની શું સેવા કરી શકું ?” અવાજ કોઈ સ્ત્રીનો હતો.”મારા અંગૂઠા પર મારાથી જ હથોડી વાગી ગઈ છે. ખૂબ દુઃખે છે.” : બાળકે રડતાં રડતાં જ કહ્યું.

“તારા ઘરે કોઈ નથી ? મતલબ કે કોઈ મોટું હાજર નથી ?”

“ના ! ઘરે હું એકલો જ છું !” હીબકાં ભરતાં બાળકે જવાબ આપ્યો.

“શું ઉંમર છે, તારી દીકરા ? તારું નામ શું છે ?”

“છ વરસ ! મારું નામ પોલ છે.”

“અંગૂઠામાંથી લોહી નીકળે છે ?”

“ના, લોહી નથી નીકળતું, પણ મને ખૂબ જ દુઃખે છે. ”

“તું તારા ફ્રીજમાંથી બરફ કાઢી શકીશ ?” પેલી સ્ત્રીએ પૂછયું.

“હા !” છોકરાએ જવાબ આપ્યો.

“તો એક કામ કર. બે-ચાર ટુકડા બરફના કાઢી એક વાટકીમાં નાખીને એમાં થોડુંક પાણી ભરી દે. પછી તારો અંગૂઠો એમાં થોડીક વાર ડુબાડી રાખજે. તને જરૃર રાહત થઈ જશે. થોડુંક સારું લાગે પછી એક રૃમાલ એ પાણીમાં ભીનો કરીને દુખતા અંગૂઠા પર પાટો બાંધી દેજે. તને જરૃર મટી જશે અને હા ! હવે રડીશ નહીં બેટા. અને એક દિવસ બહાદુર બનજે !”

અદ્ભુત રાહતની લાગણી સાથે બાળકે એનો આભાર માની રિસીવર મૂકી દીધું, પણ આ પ્રસંગ પછી પોતાના કોઈપણ કામ માટે એ ‘ઈન્ફોર્મેશન’ને જ પૂછતો. લેસન કરતી વખતે તો ખાસ એને જ પૂછીને લેસન કરતો. મજાની વાત તો એ હતી કે, હંમેશાં એ લેસન કરવાના સમયે ‘ઈન્ફોર્મેશન પ્લીઝ’ની ડયૂટી હોય જ. એ સ્ત્રીનો નોકરીનો સમય અને પોલનો લેસન કરવાનો સમય એક જ હતો. એટલે પોલ કંઈ પણ મુશ્કેલી પડે તો એ સ્ત્રીને જ પૂછી લેતો. એક વખત ભૂગોળનું લેસન કરતી વેળા ફિલાડેલ્ફિયા ક્યાં આવ્યું એ એને ‘ઈન્ફોર્મેશને’ જ જણાવ્યું હતું. ગણિતના અઘરા દાખલા વખતે પણ એ એની જ મદદ લેતો. એણે જ્યારે નાનકડું વાંદરું પાળ્યું ત્યારે એને ખાવા શું શું આપી શકાય એ માટેની સંપૂર્ણ માહિતી એણે એ સ્ત્રી પાસેથી જ મેળવેલી.

એક દિવસ પોલનું પાળેલું બુલબુલ પાંજરામાં જ મૃત્યુ પામ્યું. એ ખૂબ જ ઉદાસ થઈ ગયો. આ બનાવથી એને વારંવાર રડવું આવતું. ‘ઈન્ફોર્મેશન’નો સંપર્ક કરી એણે આ કરુણ ઘટનાની વાત કરી. એણે કહ્યું, “દીદી ! પોતાનાં અદ્ભુત ગીતોથી મારા ઘરમાં બધો આનંદ પાથરતું એ પંખી અચાનક પીંછાંનો ઢગલો બની અમને શું કામ છોડી ગયું ?”

પેલી સ્ત્રી બે-ચાર ક્ષણ મૌન રહી. પછી ખૂબ જ સહાનુભૂતિભર્યા અવાજે બોલી, “બેટા ! એ બુલબુલને આપણી દુનિયા સિવાયની બીજી દુનિયામાં પણ ગીતો ગાવાનાં હશે અને એટલે જ ભગવાને એને બોલાવી લીધું હશે !”

આ ઘટનાક્રમ આમ જ લગભગ ત્રણ વરસ શરૃ રહ્યો. ત્રણ વરસ પછી પોલના પિતાની બદલી બોસ્ટન શહેરમાં થઈ. પોલ અમેરિકાના બીજે છેડે રહેવા ચાલ્યો ગયો. એની મોટી બહેન એ જ શહેરમાં પરણીને સ્થાયી થઈ હતી. વરસો વીતતાં ગયાં તેમ સ્મૃતિઓની દીવાલો પર સમયનું પડ જાડું થતું ચાલ્યું.

કોલેજ પૂરી કરીને પોલે પોતાનો ધંધો શરૃ કર્યો. ધંધાના કામ અંગે એ એક વખત બહારગામ જતો હતો ત્યારે એના વિમાને એણે જ્યાં બાળપણ ગુજારેલું એ જ શહેરમાં લગભગ અર્ધા કલાક જેટલું રોકાણ કર્યું. પોલે પોતાની બહેન સાથે લગભગ પંદરેક મિનિટ વાત કરીને ફોન મૂક્યો ત્યાં જ દીવાલમાંથી ફૂટી નીકળતા પીપળાની માફક જ એને ‘ઈન્ફોર્મેશન પ્લીઝ’ ની યાદ આવી ગઈ. આટલાં વરસો પછી સીધો ધોન ઉપાડવાથી ઈન્ફોર્મેશનને જ લાગે તેવું નહોતું રહ્યું એટલે એણે લોકલ ફોન ડિરેક્ટરીમાંથી ઈન્ફોર્મેશનનો નંબર મેળવ્યો. પછી ધડકતા હૈયે બોલ્યો, “ઈન્ફોર્મેશન પ્લીઝ !”

યુવાન થવાના કારણે પોલનો અવાજ બિલકુલ બદલાઈ ગયો હતો, પણ સામે છેડેથી એનો એ જ મીઠો અને પ્રેમાળ અવાજ સંભળાયો, “ઈન્ફોર્મેશન બોલે છે, હું આપની શું સેવા કરી શકું ?”

એનો એ જ અને એવો જ મમતાભર્યો અવાજ આટલાં વરસો પછી પણ સાંભળવા મળશે એવી પોલને કલ્પના જ નહોતી.એટલે શું વાત કરવી અને કઈ રીતે વાત કરવી એ તો એણે વિચાર્યું જ નહોતું. એના મગજમાં તો પોતાના બાળપણના પ્રસંગો જ ઘુમરાતા હતા. સામે છેડે થોડી વાર શાંતિ છવાઈ ગઈ, પછી જ લાગણીભર્યો અવાજ સંભળાયો, “પોલ ! હથોડી વાગેલી એ અંગૂઠો રુઝાઈ ગયો ? કે હજુ દુઃખે છે ?”

પોલના આનંદનો કોઈ પાર ન રહ્યો. એની આંખમાં આંસુ આવી ગયાં. એ બોલ્યો, “દીદી ! તમે આજે આવી રીતે મળી જશો એ હું માની જ નથી શકતો. હું હવે મોટો બિઝનેસમેન બની ગયો છું, પણ તમને આજે મારે એક વાત કરવી છે.” એટલું કહી એ બે ક્ષણ અટક્યો. પછી છાતીમાં ભરાયેલ ડૂમાને જેમતેમ ખસેડીને એ બોલ્યો, “દીદી ! તમે મારા માટે એ વખતે શું હતાં એ તમને ખબર છે ? તમે એક બાળકના સુખ-દુઃખનાં સાથી હતાં. મારે મા-બાપ તો હતાં, પણ પોતાના કામમાં જ વ્યસ્ત. મારાં મા-બાપ પાસે તો મારા માટે સમય હતો જ નહીં. એ વખતે મારાં મા અને બાપ બંને તમે જ હતાં. તમે મને ક્યારેય વાત કરવાની ના પાડી નથી. જો એવું કહું તો પણ એને અતિશયોક્તિ ન માનતાં કે તમે મારા બાળપણનું સર્વસ્વ હતાં !” ડૂમો ફરીથી ભરાઈ આવ્યો.

બે ક્ષણ બંને છેડે શાંતિ છવાયેલી રહી. લાગતું હતું કે, બંને છેડે આંસુ રોકવાનો જ પ્રયાસ થઈ રહ્યો હતો. ત્યારબાદ એ સ્ત્રીએ કહ્યું, “પોલ ! આજે મારે પણ તને કહેવું છે કે, તું મારા માટે શું હતો એ તને ખબર છે ખરી ? હું પણ સાવ જ એકાકી જીવન જીવતી હતી. મારે પતિ કે બાળકો કોઈ જ નહોતું. તારો ફોન આવે અને હું જ તારી સાથે વાત કરી શકું એ માટે હું હંમેશાં સાંજની ડયૂટી જ પસંદ કરતી. તને અભ્યાસમાં મદદરૃપ થઈ શકું એ માટે તારા જે તે ધોરણનાં પુસ્તકો ખરીદીને હું રોજ રાત્રે એનો અભ્યાસ કરતી. તારી સ્કૂલમાં જે ચાલવાનું હોય તે હું અગાઉથી જ તૈયાર કરી રાખતી. તારો અવાજ મને રોજ એક દિવસ વધારે જીવતા રહેવાની હિંમત આપતો. મારી નોકરી ન હોય ત્યારે હું કોઈકને બદલે નોકરી કરતી. હું ભાંગી પડીને આપઘાત કરવાનો વિચાર કરતી હતી એવે વખતે મને જીવતા રહેવાની પ્રેરણા તેં જ આપેલી !” થોડી વાર અટકીને એ બોલી, “પોલ બેટા ! તારી પાસે સમય હોય તો મને મળીશ ? તને મળવા હું વરસોથી તડપું છું અને તું ફરી કોઈ દિવસ મળીશ એ આશાએ જ જીવું છું.”

“દીદી !” પોલ માંડ માંડ બોલી શક્યો, “મારું પ્લેન હવે પાંચ-દસ મિનિટમાં જ ઊપડશે. દોઢેક મહિના પછી હું પાછો આવીશ. તમે જે અનુભવી રહ્યાં છો એવી લાગણી હું પણ અનુભવી રહ્યો છું. મારે પણ તમને મળવું છે. તમને હું ખાતરી આપું છું કે, હું પાછો આવીશ ત્યારે મારી ટિકિટ જ એવી રીતે લઈશ કે તમારી સાથે એકાદ દિવસ ગાળી શકાય.”

ત્યાર પછી રડતાં રડતાં જ બંનેએ એકબીજાને બાય બાય કર્યું. ફોન મૂકતાં પહેલાં એ સ્ત્રીએ જણાવ્યું કે પોતાનું નામ સેલી છે અને ભવિષ્યમાં સંપર્ક માટે એ નામથી જ પૂછતાછ કરવી.

દોઢને બદલે પોલ પૂરા ત્રણ મહિના પછી આવી શક્યો. વિમાનથી ઊતરીને તરત જ ત્યાંના જાહેર ટેલિફોન પરથી જ એણે ફોન કર્યો, “ઈન્ફોર્મેશન પ્લીઝ !” એટલું બોલી એ ધડકતા હૈયે ઊભો રહ્યો.

“ઈન્ફોર્મેશન બોલે છે બોલો ! હું આપની શું સેવા કરી શકું ?” સામે છેડેથી એક મૃદુ અવાજ આવ્યો, પણ એ સેલીનો નહોતો.

“સેલીને આપશો પ્લીઝ ?” સેલી નહીં મળ્યાના થોડા વિશાદ સાથે પોલે કહ્યું.

“તમે એના મિત્ર છો ?”

“હા ! ખૂબ જૂનો મિત્ર.”

“તમને જણાવતાં મને દુઃખ થાય છે, પરંતુ મારે જાણ તો કરવી જ જોઈએ. કેન્સરના   કારણે લગભગ દોઢ મહિનાથી રજા પર રહેલી સેલીનું ગયા અઠવાડિયે જ મૃત્યુ થયું છે. માફ કરશો !”

પોલ માથે જાણે માથે વીજળી પડી, “ઓહ નો !” કહેતાં એનાથી ધ્રુસકો મૂકાઈ ગયો. જે સ્ત્રી પોતાના બાળપણની દુનિયામાં સર્વસ્વ હતી એને એકવાર પણ મળી ન શકાયું, એ વાત એને અત્યંત પીડા આપી રહી હતી.

“અરે સાંભળો !” સામે છેડે રહેલી સ્ત્રીએ કદાચ પોતાના રડવાનો અવાજ સાંભળી લીધો હતો. સેલી માટે રડવાવાળું આ દુનિયામાં બીજુૂં કોઈ સગું તો હતું નહીં અને પોલ વિશે એણે સેલી પાસેથી ઘણી વાતો સાંભળી હતી એટલે એણે પૂછી જ લીધું, “તમે ક્યાંક મિ. પોલ તો નથી ને ?”

“હા ! હું પોલ જ બોલું છું. સેલીએ મારા વિશે તમને કંઈ કહ્યું હતું ?” પોલને નવાઈ લાગી.

“સેલીએ તમારા માટે એક સંદેશો મૂકેલો છે. સેલીએ કહેલું કે તમે આવો ત્યાં સુધી કદાચ એ જીવતી ન પણ રહે તો મારે આ સંદેશો તમને આપવો. તમને રડતા સાંભળ્યા એટલે હું ઓળખી ગઈ. સેલી કહેતી હતી કે એના મૃત્યુથી તમને ખૂબ જ દુઃખ થશે.”

“સંદેશો શો છે ?” પોલને સેલીએ શું લખ્યું હશે એ સાંભળવાની અધીરાઈ થઈ આવી હતી.

“સેલીએ લખ્યું છે કે- પોલને કહેજો કે રડે નહીં, જરાય દુઃખી પણ ન થાય. આ એક જ દુનિયા નથી. બીજી દુનિયામાં પણ ગીતો ગાવાનાં હોય તો ભગવાન બોલાવી લેતા હોય છે અને આ સંદેશો પોલ જરૃર સમજી જશે !” સંદેશો પૂરો કરીને એ સ્ત્રી શાંત થઈ ગઈ. એનો આભાર માની પોલે ફોન મૂકી દીધો. એ સંદેશનો અર્થ પોલ બરાબર સમજી ગયો હતો. આંખ બંધ કરી શાંતિથી એ એરપોર્ટની લોન્જના એક ખૂણાની બેઠક પર બેસી ગયો. બંધ આંખોમાંથી અશ્રુધારા વહેતી હતી, પરંતુ એના મોં પર શાંતિના ભાવો પથરાયેલા હતા. ઘણાં વર્ષો પછી એના બુલબુલનો મીઠો અવાજ એના કાન અને હૃદયમાં જાણે કે ગૂંજી રહ્યો હતો !

(સુપ્રસિદ્ધ લેખક અને બાળરોગ નિષ્ણાત ડો. આઈ. કે. વીજળીવાળા એ ‘મનનો માળો’ પુસ્તકમાં આ હૃદયસ્પર્શી કથા આલેખી છે, જે તેમના સૌજન્યથી અત્રે તેમના જ શબ્દોમાં પ્રસ્તુત કરી છે.)-

– દેવેન્દ્ર પટેલ
www.devendrapatel.in
Share This

     

The lexicographers at oxford dictionaries keep watch on our collective neology and select a word or data words of the year a word that is both forward-looking and reflects the culture of the current year.

મારી રાણીને ધર્માત્મા જેવા મહાન પુત્રો પેદા કરી આપો (કભી કભી)

આ એક અત્યંત પ્રાચીન કથા છે.

એ સમયમાં ઉતથ્ય નામના એક ઋષિ હતા. તેમની પત્નીનું નામ મમતા હતું. તે અત્યંત રૂપવતી હતી. મમતા ચાલતી તો આશ્રમમાં તેની સુગંધ પ્રસરી જતી. મમતાનું રૂપ જોઈ તેના પતિના નાના ભાઈ મહાતેજસ્વી બૃહસ્પતિ મોહિત થઈ ગયા. બૃહસ્પતિ દેવતાઓના પણ પુરોહિત હતા. બૃહસ્પતિએ સ્વરૂપવાન ભાભી મમતાના રૂપની પ્રશંસા કરી તેની સાથે કામક્રીડા કરવાની ઈચ્છા પ્રગટ કરી.

એ સાંભળીને મમતાએ કોમળ સ્વરમાં કહ્યું : ”હે દેવરજી! હું તમારા મોટા ભાઈ સાથેના સહવાસથી હાલ ગર્ભવતી છું. મારા ગર્ભમાં ઊછરતું સંતાન મહાતેજસ્વી છે. એણે ઉદરમાં જ વેદનો અભ્યાસ કરી લીધેલો છે. તેથી મારી પ્રાર્થના છે કે તેને એક વાર જન્મ લઈ લેવા દો.”

પરંતુ બૃહસ્પતિ કામુક થઈ ગયા હતા. તેઓ પ્રતીક્ષા કરવા તૈયાર નહોતા. બૃહસ્પતિ તેમની ઈચ્છામાં અડગ રહ્યા ત્યારે ઉદરમાં રહેલા બાળકે ગર્ભમાંથી જ કહ્યું: ” હે પૂજ્યવર! અત્યારે ગર્ભમાં એટલું સ્થાન નથી કે એક બીજું બાળક ઊછળી શકે. આપ ઈચ્છા છોડી દો અને મને પણ હાનિ કરવાનું કામ ના કરો.”

ઉદરમાં રહેલા બાળકની વાત દેવતાઓના ગુરુ બૃહસ્પતિએ સાંભળી, પરંતુ કામોન્માદના કારણે અંધ થઈ ગયા હતા. તેમણે તેમની ભાભી મમતા સાથે રમણ કર્યું. પરંતુ મમતાના ઉદરમાં રહેલા બાળકે બૃહસ્પતિના જીવન સત્વને ધકેલી દીધું. આ વાત પર ક્રોધીત થયેલા દેવોના પુરોહિત બૃહસ્પતિએ ઉતથ્ય ઋષિના જન્મનાર બાળકને શ્રાપ આપ્યોઃ ”હે મૂઢ બાળક! તારા આ વ્યવહારના કારણે તું દીર્ઘતમા અર્થાત્ અંધ જ પેદા થઈશ.”

જ્યારે મમતાએ જન્મ આપ્યો ત્યારે બાળક જન્મથી જ આંધળો પેદા થયો. એનું નામ દીર્ઘતમા પાડવામાં આવ્યું. દીર્ઘતમા પ્રચંડ વિદ્વાન હતો. એણે પોતાની વિદ્યાની તાકાત ઉપર પ્રદ્વેષી નામની એક સુંદર બ્રાહ્મણ કન્યા સાથે લગ્ન કર્યું. પ્રદ્વેષીના ગર્ભથી ગૌતમ આદિ કેટલાયે પુત્રો પેદા થયા. એ જમાનામાં ભારતમાં કેટલીક આશ્ચર્યજનક વિદ્યાઓ ઉપલબ્ધ હતી. તેમની એક વિદ્યા હતી ગોધર્મ અર્થાત દૃષ્ટિપાત દ્વારા સંતાનો પેદા કરવા. એટલે કે દૃષ્ટિમાત્રથી બાળકો પેદા કરવા. પંડિત દીર્ઘતમાએ સુરભિના પુત્ર પાસેથી આ વિદ્યા શીખી લીધી અને તે વિદ્યાને અમલમાં મૂકી કુળવૃદ્ધિ કરવા માંડી. બીજા ઋષિઓને પંડિત દીર્ઘતમાનું આ આચરણ ગમ્યું નહીં. તેમને લાગ્યું કે દીર્ઘતમા સમાજની મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરે છે. ઋષિઓએ દીર્ઘતમાને નિર્લજ્જ લેખી ત્યજી દીધો.

દીર્ઘતમાને કેટલાયે પુત્રો હતા, પરંતુ તે નિર્ધન હતા. સંતાનોને ખવરાવવા તેની પાસે ધાન્ય નહોતું. આ વિષયમાં તેની પત્ની પ્રદ્વેષી હંમેશા તેનાથી નારાજ અને દુઃખી રહેતી. એક દિવસ દીર્ઘતમાએ તેની પત્નીને પૂછયું: ”તું મારા પર આટલી બધી નારાજ કેમ રહે છે?”

પ્રદ્વેષીએ કહ્યું: ”હે સ્વામી! સમાજનો નિયમ છે કે પતિ જ પરિવારનું ભરણપોષણ કરે, તેથી તે ભર્તા કહેવાય છે. પરંતુ આપ તો અંધ છો અને બાળકો પેદા જ કરે જાવ છો. ભરણપોષણ કરવાની જવાબદારી તમારી છે, પરંતુ તમે અંધ હોવાથી મારે જ બધાના ભરણપોષણની જવાબદારી ઉપાડવી પડે છે. હું બાળકોને ઉછેરું છું, ને તમે તો સાવ નિશ્ચિત છો.”

પત્નીની આ વાત સાંભળી દીર્ઘતમાનો ક્રોધ ચઢયો. એમણે કહ્યું: ”હે મૂઢ સ્ત્રી! તને કેટલું ધન જોઈએ છે? ચાલ, હું તને કોઈ એક ક્ષત્રિય રાજા પાસે લઈ જાઉં છું અને તારી ધનની ઈચ્છા પૂર્ણ કરી દઉં.”

પંડિત દીર્ઘતમાની ક્રોધભરી વાણી સાંભળીને પ્રદ્વેષીએ પણ રોષભર્યા સ્વરમાં કહ્યું: ”હે વિપ્ર! એ રીતે તમારા દ્વારા મળેલું ધન કષ્ટદાયક જ હશે. મને તેની જરૂર નથી. પણ હવે એક વાત સાંભળી લો કે, હવે હું તમારું ભરણપોષણ નહીં કરું. હું મારા અને પુત્રોના સુખ માટે બીજો ભર્તા કરી લઈશ.”

પત્નીની બીજા પુરુષ સાથે ભરણપોષણ માટે લગ્ન કરી લેવાની વાત સાંભળી પંડિત દીર્ઘતમા વ્યાકુળ થઈ ગયો કે હું જ અસમર્થ છું. માટે મારી પત્ની મને છોડીને જઈ રહી છે. હું એને સુખ આપી શક્તો નથી તો તેની પર મારો અધિકાર રહેતો નથી.”

આટલું મનોમંથન કર્યા બાદ દીર્ઘતમા બોલ્યોઃ ”થોભી જા, પ્રદ્વેષી. તું બીજા પુરુષને પતિ બનાવવાનો વિચાર છોડી દે. હું આજથી જ સંસારમાં સ્થાપિત કરું છું કે, પત્ની મૃત્યુ પર્યંત તેના પતિને જ આધિન રહેશે. પતિ મૃત્યુ પામે તે પછી કે તે પહેલાં કદીયે સ્ત્રી બીજા પુરુષનો પતિ તરીકે સ્વીકાર કરી શકશે નહીં. જે સ્ત્રી આ મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરશે તે પતિતા કહેવાશે. પતિહીન સ્ત્રીનું જીવન હર પળ પાપથી ભરેલું હશે. આવી પતિતાઓ હંમેશા અપયશ અને નિંદાને જ પ્રાપ્ત કરશે.”

પંડિત દીર્ઘતમા બોલતા જ રહ્યા અને પ્રદ્વેષીનો ક્રોધ આસમાને ચઢતો રહ્યો. તેણે વિચાર્યું કે, એક તો મારો પતિ અમારું ભરણપોષણ કરતો નથી અને મને બીજો પતિ કરવાની ઈચ્છાના કારણે પતિતા કહે છે. એણે પતિની પત્ની માટેના સદાચારની વ્યાખ્યાને ફગાવી દેતાં ક્રોધ કરી પોતાના પુત્રોને આજ્ઞાા કરીઃ ”તમારા પિતાને ગંગાના પ્રવાહમાં ફેંકી દો.”

ગૌતમ અને બીજા પુત્રોએ માતાની આજ્ઞાાનું પાલન કરતા અંધ પિતા દીર્ઘતમાને ગંગામાં ફેંકી દીધા. દીર્ઘતમા ગંગાના ધસમસતા પ્રવાહમાં તણાતા-તણાતા દૂર દૂર પહોંચી ગયા. ખૂબ જ દૂર નદીના કિનારે બલિ નામના ર્ધાિમક રાજા સ્નાન કરી રહ્યા હતા. તેમણે જોયું તો ગંગાના પ્રવાહમાં કોઈક તણાતું આવે છે. બલિ રાજાએ નદીમાં તણાઈ રહેલા અંધ દીર્ઘતમાને બહાર કાઢયા. તે પછી તેઓ દીર્ઘતમાને પોતાના મહેલમાં લઈ ગયા. બલિ રાજાએ પરિચય પૂછયો. તેમને જ્યારે ખબર પડી કે આ તો પ્રકાંડ વિદ્વાન દીર્ઘતમા છે એટલે બલિ રાજાએ બે હાથ જોડી પ્રાર્થના કરીઃ ” હે મહાત્મા! આપ તો ધર્મને જાણવાવાળા મેધાવી વિદ્વાન છો. આપ અનેક રહસ્યમય વિદ્યાઓના જાણકાર છો. મારી ઈચ્છા છે કે, આપ મારી રાણીઓને કેટલાક ધર્માત્મા જેવા પુત્રો પેદા કરી આપો.”

દીર્ઘતમાનું જીવન બલિરાજાએ બચાવ્યું હતું, તેથી તેઓ ઈન્કાર કરી શક્યા નહીં. તેમણે સંમતિ આપી. તે પછી બલિ તેમના પત્ની સુદેષ્ણા પાસે ગયા અને વિદ્વાન દીર્ઘતમાથી ર્ધાિમક પુત્ર પેદા કરવામાં સહયોગ કરવાની વાત કરી. એ વખતે રાણી સુદેષ્ણાએ રાજાની ઈચ્છા સ્વીકારી લીધી. રાત્રીના સમયે દીર્ઘતમા રાણી સુદેષ્ણા પાસે ગયા. વૃદ્ધ અને અંધ દીર્ઘતમાને જોઈ રાણી સુદેષ્ણાને દીર્ઘતમા માટે ઘૃણા પેદા થઈ. તેઓ દીર્ઘતમાથી દૂર ચાલ્યા ગયા અને પોતાના બદલે એક દાસીને દીર્ઘતમા પાસે મોકલી આપી. દીર્ઘતમાથી દાસી ગર્ભવતી થઈ. એના ગર્ભથી દાસીને કાક્ષીવાન વગેરે અગિયાર વેદપાઠી પુત્રો પેદા થયા.

આ બધા જ પુત્રો મોટા થયા ત્યારે રાજા બલિએ કુતૂહલવશ થઈ દીર્ઘતમાને પૂછયું: ”હે મહાત્મા! શું અગિયાર બાળકો મારા પુત્રો જ છે ?”

દીર્ઘતમાએ કહ્યું : ”નહીં રાજન! આ મારાથી તમારી દાસીના ઉદરમાંથી પેદા થયેલા પુત્રો છે. તમારી રાણીએ મારો અસ્વીકાર કરીને દાસીને મારી પાસે મોકલી આપી હતી. વસ્તુતઃ એ તમારા નહીં પરંતુ મારા જ પુત્રો છે.”

આ વાત સાંભળીને રાજા બલિને બહુ જ દુઃખ થયું. તેઓ ફરી રાણી સુદેષ્ણા પાસે ગયા, અને વિદ્વાન દીર્ઘતમાથી પુત્રો પેદા કરવા રાણીને રાજી કરી લીધાં. ફરી એક વાર રાણી સુદેષ્ણા એકાંતમાં દીર્ઘતમા પાસે ગયાં. દીર્ઘતમાએ રાણી સુદેષ્ણાને માત્ર સ્પર્શ કરીને કહ્યું: ”હૈ સુંદરી! હવે તમને તમારા ઉદરથી અંગ, વંગ, કલિંગ, પૌંણ્ડ્ર અને સુહ્ય નામના પાંચ તેજસ્વી પુત્રો થશે. તેઓ સૂર્યસમાન હશે. તે પાંચેય પુત્રો તેમના નામથી એકએક રાજ્ય પેદા કરશે.”

અને રાણી સુદેષ્ણાએ પાંચ પુત્રોને જન્મ આપ્યો. તેઓ અંગ, વંગ, કલિંગ, પૌંણ્ડ્ર અને સુહ્યના નામે પ્રસિદ્ધ થયા અને પ્રાચીન ભારતમાં તેમના જ નામે વિવિધ દેશો અસ્તિત્વમાં આવ્યા.

મહાભારત અને બીજા પ્રાચીન ગ્રંથોમાં આ બધા રાજ્યોના નામનો ઉલ્લેખ આવે છે. યાદ રહે કે આ અત્યંત પ્રાચીન ભારતની કહાણી છે અને હજારો વર્ષ પૂર્વે ભારતમાં આવી વિચિત્ર પ્રણાલિકાઓ પણ અસ્તિત્વમાં હતી.પ્રાચીન ભારતના નીતિશાસ્ત્રની ભારતીય પૂરાણોમાં ઉપલબ્ધ આ એક કલાસિક કથા છે.

– દેવેન્દ્ર પટેલ
Share This

Erstellt von königl, 29 september 2013 im forum allgemeine fragen zum studium beitrag abidurchschnitte ich hab einen ghostwriter bachelor schnitt von 2,2 und gehöre auch zu den leuten, die nicht wirklich viel gelernt haben.

Powered by WordPress & Theme by Anders Norén